Cổ đông chiến lược là gì? Đặc điểm, lợi ích và hạn chế như thế nào?

1. Cổ đông chiến lược được hiểu là gì?

Chúng ta có hiểu biết về cổ đông chiến lược như sau:

Theo quy định của pháp luật, cổ đông là cá nhân hoặc tổ chức sở hữu ít nhất một phần vốn cổ phần của một công ty cổ phần. Nói một cách khác, cổ đông chính là người đã đầu tư vốn vào công ty cổ phần và sở hữu một phần vốn tương ứng với số lượng cổ phần mà họ đã mua.

Quy định tối thiểu về số lượng cổ đông là 03 và không có hạn chế về số lượng tối đa. Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản khác của công ty trong phạm vi vốn đã đầu tư vào công ty.

Cổ đông chiến lược được hiểu là các chủ thể là những nhà đầu tư chiến lược trong mô hình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Các cổ đông này là cá nhân hoặc tổ chức sở hữu ít nhất một phần vốn cổ phần của công ty cổ phần, tuân theo quy định cụ thể tại Điều 4, Khoản 3 của Luật Doanh nghiệp năm 2020.

Theo quy định hiện hành của pháp luật, để trở thành cổ đông chiến lược, các chủ thể cần đáp ứng các tiêu chí sau:

Các nhà đầu tư chiến lược, bao gồm cả trong nước và nước ngoài, phải đáp ứng các điều kiện cụ thể sau đây:

- Là các pháp nhân theo quy định của pháp luật.

- Có khả năng tài chính và đã có kết quả hoạt động kinh doanh tích cực trong 02 năm gần nhất tính đến thời điểm đăng ký mua cổ phần, không ghi nhận lỗ lũy kế.

- Các chủ thể, bao gồm nhà đầu tư trong nước và nước ngoài, phải có cam kết bằng văn bản từ người có thẩm quyền khi đăng ký trở thành nhà đầu tư chiến lược của doanh nghiệp cổ phần hóa về các điều sau:

  + Đảm bảo duy trì ngành nghề kinh doanh chính và thương hiệu của doanh nghiệp cổ phần hóa trong ít nhất 03 năm kể từ thời điểm chính thức trở thành một chủ thể là nhà đầu tư chiến lược. Đối với các doanh nghiệp có thương hiệu Quốc gia, cơ quan đại diện chủ sở hữu sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ để quyết định cụ thể về thời gian cam kết này.

  + Không chuyển nhượng số cổ phần được mua trong thời hạn 03 năm tính từ ngày công ty cổ phần nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp cổ phần lần đầu hoạt động theo Luật doanh nghiệp.

  + Hỗ trợ doanh nghiệp sau cổ phần hóa trong các lĩnh vực như chuyển giao công nghệ mới, đào tạo nhân lực, nâng cao năng lực tài chính, quản trị doanh nghiệp, cung ứng nguyên vật liệu, và phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm.

  + Chấp nhận các nghĩa vụ bồi thường khi vi phạm các cam kết đã ký, với mức bồi thường xác định theo thiệt hại thực tế, và chấp nhận quyền định đoạt của Nhà nước đối với toàn bộ số lượng cổ phần của các chủ thể là nhà đầu tư chiến lược đã mua nếu vi phạm các cam kết này.

Tóm lại, cổ đông chiến lược là những nhà đầu tư trong và ngoài nước có khả năng tài chính và cam kết bằng văn bản để gắn bó lâu dài với doanh nghiệp và hỗ trợ sau cổ phần hóa trong các lĩnh vực như chuyển giao công nghệ mới, đào tạo nhân lực, nâng cao năng lực tài chính, quản trị doanh nghiệp, cung ứng nguyên vật liệu, và phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm. Chúng tôi đã trình bày về định nghĩa và điều kiện để trở thành cổ đông chiến lược. Việc trở thành một cổ đông chiến lược mang ý nghĩa và vai trò quan trọng đối với các chủ thể khi tham gia vào công ty. Pháp luật cũng quy định các trình tự và thủ tục cụ thể cho việc lựa chọn nhà đầu tư chiến lược tại các doanh nghiệp cổ phần hóa.

2. Đặc điểm của các cổ đông chiến lược

Các cổ đông chiến lược có các đặc điểm cơ bản như sau:

- Cổ đông chiến lược là các nhà đầu tư chiến lược trong và ngoài nước, có thể là cá nhân hoặc tổ chức, nắm giữ ít nhất 1 cổ phần của công ty. Đây là những người có khả năng tài chính và cam kết hợp tác lâu dài với doanh nghiệp.

- Những nhà đầu tư này chịu trách nhiệm hỗ trợ công ty ở nhiều lĩnh vực như quản lý nhân sự, chuyển giao công nghệ mới, quản lý phát triển sản phẩm, và quản trị doanh nghiệp.

- Theo quy định hiện hành của pháp luật, mỗi doanh nghiệp có thể có tối đa 3 cổ đông chiến lược và thời gian cam kết nắm giữ cổ phần ít nhất là 5 năm, tính từ thời điểm công ty nhận giấy chứng nhận kinh doanh.

- Trong trường hợp muốn nhượng hoặc bán lại cổ phần trước thời hạn, cổ đông phải được sự chấp thuận của Đại hội đồng cổ đông.

Các lưu ý khi cổ đông cổ phần muốn bán lại cổ phần bao gồm:

- Nếu cổ đông mua cổ phần trước khi đấu giá, giá bán phải thấp hơn giá khởi điểm đã được phê duyệt trước đó.

- Trong trường hợp mua sau khi đấu giá, giá bán phải thấp hơn giá đấu thành công thấp nhất của cuộc đấu giá công khai.

3. Những lợi ích và hạn chế của cổ đông chiến lược trong doanh nghiệp

3.1. Những lợi ích của cổ đông chiến lược trong doanh nghiệp

- Một lợi ích của việc có cổ đông chiến lược trong doanh nghiệp là khả năng điều hành và quản trị doanh nghiệp được cải thiện nhờ vào năng lực quản trị có sẵn từ mỗi cổ đông, giúp tăng cường năng lực tài chính của doanh nghiệp.

- Cổ đông chiến lược cũng đem lại lợi ích khi hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đào tạo và nâng cao nguồn nhân lực, giúp công ty có được nhân sự tài năng và giàu kinh nghiệm.

- Sự hiện diện của cổ đông chiến lược cũng mang lại lợi ích trong việc áp dụng các công nghệ hiện đại vào quy trình sản xuất, cũng như giúp doanh nghiệp tiếp thu và chuyển giao công nghệ mới, từ đó thúc đẩy sự phát triển của công ty.

- Các cổ đông chiến lược cung cấp nguồn nguyên vật liệu hỗ trợ cho sản xuất sản phẩm của doanh nghiệp và đồng thời hỗ trợ trong việc phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm và dịch vụ.

- Một lợi ích khác của việc có cổ đông chiến lược là chia sẻ rủi ro và giảm thiểu thiệt hại khi gặp phải khó khăn trong kinh doanh, đồng thời cùng hợp tác để phát triển.

- Hơn nữa, cổ đông chiến lược còn hỗ trợ doanh nghiệp về mặt kỹ thuật, đề xuất các chiến lược kinh doanh mới và tư vấn các ý tưởng sản phẩm khi cần, đồng thời đảm bảo nguồn cung sản phẩm ra thị trường.

Tóm lại, trong thời điểm hiện tại, cổ đông chiến lược mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp không chỉ trong vấn đề vốn, sản phẩm và kinh nghiệm quản trị, mà còn ở nhiều khía cạnh khác nhau.

3.2. Những hạn chế của cổ đông chiến lược trong doanh nghiệp

Ngoài những lợi ích mà các chủ thể là nhà đầu tư chiến lược mang lại cho doanh nghiệp, cũng có những hạn chế và rủi ro cụ thể:

- Một trong những hạn chế của việc có cổ đông chiến lược trong doanh nghiệp là việc chia sẻ quyền kiểm soát và điều hành doanh nghiệp, khiến mọi quyết định phải được sự đồng thuận của cả hai bên. Điều này có thể làm đảm bảo quyền lợi riêng biệt của mỗi cổ đông chiến lược, nhưng cũng có thể gây ra sự chậm trễ trong quyết định và thực hiện các hoạt động.

- Một hạn chế khác là trách nhiệm được chia sẻ đồng đều, dẫn đến việc có thể không có sự chú ý đúng mức từ các bên như trước.

- Cổ đông chiến lược cũng mất nhiều thời gian để đưa ra quyết định do phải có sự thỏa thuận từ nhiều bên, dẫn đến việc hoạt động của doanh nghiệp có thể bị chậm trễ, không đúng với kế hoạch.

- Một vấn đề khác là việc truyền thông nội bộ trong doanh nghiệp có thể gặp khó khăn và không đảm bảo an toàn, điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải chú ý và ưu tiên hàng đầu về mặt này, vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh.

Trên đây là cả lợi ích và hạn chế khi có các cổ đông chiến lược trong doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần biết cách tận dụng những lợi ích và cải thiện những hạn chế này để phát triển bền vững.

Bài viết liên quan: Cổ đông là gì? Quyền, nghĩa vụ cổ đông? Cách phân loại cổ đông? 

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Minh Khuê về vấn đề: Cổ đông chiến lược là gì? Đặc điểm, lợi ích và hạn chế như thế nào?Luật Minh Khuê xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng qua số hotline: 1900.6162 hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn. Xin trân trọng cảm ơn!