Mục lục bài viết

1. Thế nào là thị trường liên ngân hàng?
2. Lãi suất qua đêm, lãi suất liên ngân hàng là gì?
3. Lãi suất qua đêm liên ngân hàng hoạt động thế nào?
4. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến lãi suất liên ngân hàng?
5. Cách tra cứu lãi suất liên ngân hàng

1. Thế nào là thị trường liên ngân hàng?

Thị trường liên ngân hàng là nơi mà các tổ chức tín dụng liên kết và thực hiện các giao dịch thông qua việc vay mượn dựa trên các dự trữ dư thừa nhằm hỗ trợ và tăng cường khả năng đáp ứng nhu cầu thanh khoản ngắn hạn của họ. Cấu trúc của thị trường này bao gồm các thành phần chính như sau:

- Ngân hàng Nhà nước: Đóng vai trò quan trọng nhất, Ngân hàng Nhà nước không chỉ là người phân phối mà còn đảm bảo vai trò chủ chốt trong việc duy trì sự ổn định và an ninh của hệ thống tài chính.

- Ngân hàng lớn: Thành viên quan trọng, ngân hàng lớn chiếm lĩnh thị trường với thị phần lớn, sở hữu mức tiền dự trữ đáng kể và xây dựng danh tiếng, uy tín trong cộng đồng tài chính.

- Ngân hàng nhỏ: Là các đối tác có thị phần và nguồn lực thấp, ngân hàng nhỏ thường xuyên phải tập trung vào việc huy động tiền gửi từ khách hàng thông qua lãi suất huy động hoặc thực hiện các giao dịch vay mượn với các đối tác lớn để đáp ứng nhu cầu tài chính của họ.

2. Lãi suất qua đêm, lãi suất liên ngân hàng là gì?

Ngân hàng Nhà nước đã đặt ra quy định về việc các ngân hàng phải duy trì tỷ lệ dự trữ bắt buộc, theo quy định tại Quyết định 1158/QĐ-NHNN ngày 29/5/2018, nhằm đảm bảo tính thanh khoản của toàn bộ hệ thống ngân hàng. Tuy số lượng tiền mặt dự trữ của ngân hàng luôn có sự biến động, nhưng có những thời điểm đặc biệt khi nhiều khách hàng rút tiền đồng loạt hoặc giải ngân, dẫn đến tình trạng ngân hàng không duy trì đủ lượng tiền mặt dự trữ bắt buộc.

Sau quá trình kiểm toán cuối ngày, nếu ngân hàng phát hiện thiếu hụt tiền dự trữ, họ sẽ phải vay gấp một khoản tiền để bù đắp, nhằm duy trì tỷ lệ tiền mặt theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Điều này thường dẫn đến việc ngân hàng phải tìm kiếm nguồn vốn khẩn cấp bằng cách vay mượn từ các đối tác khác trong thị trường ngân hàng. Lãi suất cho các khoản vay này được gọi là lãi suất liên ngân hàng.

Thường xuyên, ngân hàng cần vay gấp và thời gian vay thường rất ngắn, có thể là qua đêm, trong vòng 1 tuần, 2 tuần, và cả những khoảng thời gian ngắn hạn khác. Do đó, lãi suất liên ngân hàng thường cao hơn so với lãi suất từ việc huy động tiền tiết kiệm từ cá nhân.

Tóm lại, lãi suất liên ngân hàng là mức lãi suất áp dụng cho các khoản vay giữa các ngân hàng khi xuất hiện tình trạng thiếu vốn. Lãi suất qua đêm, còn được gọi là lãi suất liên ngân hàng qua đêm, là mức lãi suất mà các ngân hàng sẵn sàng trả cho các khoản vay ngắn hạn từ ngày hôm nay đến ngày mai.

3. Lãi suất qua đêm liên ngân hàng hoạt động thế nào?

Lãi suất qua đêm thường chịu ảnh hưởng hoặc được xác định dựa trên quyết định của ngân hàng trung ương trong một quốc gia. Ngân hàng trung ương có thể điều chỉnh lãi suất liên ngân hàng qua đêm để kiểm soát lạm phát hoặc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Quyết định này có thể thay đổi theo thời gian tùy thuộc vào tình hình kinh tế và tài chính.

Các tổ chức tài chính và ngân hàng thương mại thường xuyên cần phải vay mượn tiền trong thời gian ngắn để đáp ứng nhu cầu tài trợ hoặc duy trì hoạt động hàng ngày của họ. Lãi suất qua đêm được sử dụng để xác định chi phí hoặc thu nhập từ việc vay mượn tiền trong khoảng thời gian này.

Mức lãi suất liên ngân hàng qua đêm thường được định rõ dựa trên tình hình cung và cầu đối với tiền mặt trong thị trường. Nếu có nhiều ngân hàng cần vay mượn tiền qua đêm, lãi suất có thể tăng lên do sự cạnh tranh giữa các ngân hàng. Ngược lại, khi có nhiều tiền mặt tồn tại và ít nhu cầu vay mượn, lãi suất có thể giảm.

Lãi suất qua đêm cũng đóng vai trò trong các giao dịch trên thị trường tài chính. Trong trường hợp giao dịch trái phiếu, lãi suất liên ngân hàng qua đêm có thể được sử dụng để tính toán chi phí thỏa thuận trong các hợp đồng tương lai. Đồng thời, loại lãi suất này thường được cập nhật định kỳ, thường là hàng ngày, để thị trường có thể phản ánh mức độ biến động và thay đổi trong cung và cầu đối với tiền mặt.

4. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến lãi suất liên ngân hàng?

Các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất liên ngân hàng và tác động của chúng đến hệ thống tài chính bao gồm:

- Tốc độ tăng trưởng kinh tế: Khi nền kinh tế đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ và tín dụng tăng nhanh, có thể xuất hiện các rủi ro tiềm ẩn. Nếu tăng lãi suất liên ngân hàng trong thời điểm này, sẽ ảnh hưởng đến khả năng của ngân hàng trong việc cung cấp tín dụng. Điều này có thể dẫn đến sự sụt giảm về thanh khoản trên thị trường, và trong một số trường hợp, có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế.

- Lạm phát: Lạm phát, khi tăng mạnh, có thể gây ra áp lực lên Ngân hàng Nhà nước để điều chỉnh lãi suất liên ngân hàng. Một số ngân hàng, để bù đắp cho lãi suất liên ngân hàng cao, sẽ tăng lãi suất cho vay cho khách hàng của mình. Dù rằng việc điều này có thể giúp kiềm chế lạm phát, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.

- Chính sách tiền tệ: Chính sách tiền tệ của một quốc gia cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định lãi suất liên ngân hàng. Nếu chính sách tiền tệ hướng tới mở rộng, thì thường sẽ có xu hướng đi kèm với lãi suất liên ngân hàng thấp. Khi đó, các ngân hàng sẽ có cơ hội vay mượn vốn với mức giá rẻ hơn, và điều này có thể ảnh hưởng tích cực đến việc cung cấp các khoản vay với lãi suất thấp hơn cho các doanh nghiệp và cá nhân. Những biện pháp như vậy có thể thúc đẩy hoạt động tín dụng và đẩy mạnh lưu thông tiền tệ trong nền kinh tế.

5. Cách tra cứu lãi suất liên ngân hàng

Lãi suất qua đêm là một yếu tố tài chính quan trọng, không phải là một giá trị cố định mà thường xuyên trải qua sự biến động và điều chỉnh dựa trên nhiều yếu tố khác nhau trong hệ thống tài chính của một quốc gia. Cụ thể, để xác định lãi suất cho vay liên ngân hàng, các ngân hàng thường thu thập và cung cấp thông tin về các giao dịch của mình đến hệ thống tài chính trung ương. Sau khi tổng hợp và phân tích dữ liệu này, một mức lãi suất trung bình sẽ được đưa ra để áp dụng trong hệ thống ngân hàng.

Mỗi ngày, sự thay đổi về lãi suất liên ngân hàng trở nên rõ ràng khi Ngân hàng Trung ương công bố mức lãi suất hối đoái mới. Điều này thường được thực hiện thông qua các kênh thông tin chính thống của Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam. Để cung cấp sự tiện ích cho cộng đồng và giúp mọi người có cái nhìn tổng quan về tình hình lãi suất, Ngân hàng Nhà Nước đã tạo ra một công cụ trực tuyến cho phép người dùng truy cập và tra cứu thông tin này một cách nhanh chóng và dễ dàng.

Hướng dẫn chi tiết cho quá trình tra cứu lãi suất liên ngân hàng như sau:

Bước 1: Bạn hãy mở trình duyệt trên thiết bị của mình và nhập địa chỉ https://www.sbv.gov.vn/ để truy cập vào trang web chính thức của Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam.

Bước 2: Tại giao diện trang web, bạn sẽ thấy một menu hoặc khung tùy chọn nằm ở phía bên phải. Tại đây, chọn mục "Lãi suất" để tiếp tục.

Bước 3: Bạn sẽ được chuyển hướng đến trang thông tin về lãi suất, nơi mà mức lãi suất liên ngân hàng được liệt kê và phân loại theo các khoảng thời gian như lãi suất qua đêm, lãi suất 1 tuần, lãi suất 2 tuần, và nhiều thời gian khác. Điều này giúp người dùng có cái nhìn chi tiết và cập nhật về mức độ biến động của lãi suất theo thời gian.