Làm thế nào để đấu thầu thanh lý tài sản hay chỉ cần đấu giá?

>> Luật sư tư vấn pháp luật doanh nghiệp, gọi:1900.6162

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã đặt câu hỏi cho chúng tôi. Với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin được tư vấn như sau:

1. Đấu thầu và đặc điểm của đấu thầu

Theo quy định của pháp luật, đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hoá, xây lắp; lựa chọn nhà đầu tư để ký kết và thực hiện hợp đồng dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư, dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.

Như vậy, đấu thầu được coi là phương thức giao dịch đặc biệt, người muốn xây dựng một công trình (người gọi thầu) công bố trước các yêu cầu và điều kiện xây dựng công trình; người dự thầu công bố giá mà mình muốn nhận; người gọi thầu qua so sánh để lựa chọn nhà thầu có lợi nhất cho mình theo các điều kiện do mình đưa ra. Có thể thấy, đấu thầu là quá trình chủ đầu tư lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của mình. Trong đó, bên mua sẽ tổ chức đấu thầu để bên bán (các nhà thầu) cạnh tranh nhau. Mục tiêu của bên mua là có được các hàng hoá và dịch vụ thoả mãn các yêu cầu của mình về kỹ thuật, chất lượng và chi phí thấp nhất. Mục đích của nhà thầu là giành được quyền cung cấp mua hàng hoá, dịch vụ đó với giá đầy đủ bù đắp các chi phí đầu vào và đảm bảo mức lợi nhuận cao nhất có thể. Như vậy, bản chất của đấu thầu đã được xã hội thừa nhận như một sự cạnh tranh lành mạnh để được thực hiện 1 việc nào đó, một yêu cầu nào đó.

- Đặc điểm của hoạt động đấu thầu:

+ Đấu thầu là một tập hợp đan xen các quan hệ kinh tế và quan hệ pháp lý phức tạp:

Dưới góc độ kinh tế đây là nhu cầu khách quan trong nền kinh tế thị trường. Khi một chủ thể có nhu cầu mua sắm hàng hoá; sử dụng dịch vụ nhưng có nhiều chủ thể có khả năng cung cấp nhu cầu đó. 

Dưới góc độ pháp lý, việc hạn chế phạm vi đối tượng điều chỉnh trong luật thương mại năm 2005 và Luật đấu thầu năm 2013; đấu thầu hàng hoá dịch vụ là một hoạt động thương mại; mang các đặc điểm của một hoạt động thương mại điển hình:

• Bên dự thầu là các thương nhân có đủ điều kiện;
• Mục tiêu của bên dự thầu là hướng tới mục tiêu lợi nhuận;
• Còn bên mời thầu là xác lập được hợp đồng mua bán hàng hoá; sử dụng dịch vụ với các điều kiện tốt nhất của họ.

- Đấu thầu là một giai đoạn tiền hợp đồng:

Hoạt động đấu thầu luôn gắn với quan hệ mua bán hàng hoá; cung ứng dịch vụ. Trong nền kinh tế đấu thầu không diễn ra như một hoạt động độc lập, nó chỉ xuất hiện khi con người có nhu cầu mua sắm hàng hoá và sử dụng dịch vụ.

Mục đích cuối cùng của đấu thầu là giúp bên mời thầu tìm ra chủ thể có khả năng cung cấp hàng hoá; dịch vụ có chất lượng tốt nhất với giá cả hợp lý nhất. Sau khi quá trình đấu thầu hoàn tất; người trúng thầu sẽ cùng với người tổ chức đấu thầu đàm phán để ký hợp đồng mua bán hàng hoá; cung ứng dịch vụ hay xây lắp công trình.

- Chủ thể tham gia quan hệ đấu thầu hàng hoá, dịch vụ:

Theo Luật thương mại năm 2005, trong hoạt động đấu thầu có thể xuất hiện bên thứ ba như các công ty tư vấn giúp lập hồ sơ mời thầu; chuyên gia giúp đỡ đánh giá hồ sơ dự thầu. Tuy nhiên đây là hoạt động không qua trung gian; không có thương nhân làm dịch vụ đấu thầu hàng hoá; dịch vụ cho thương nhân khác nhận thù lao.

Trong khi đó Luật đấu thầu năm 2013 đã quy định thêm về tổ chức đấu thầu chuyên nghiệp bao gồm đại lý đấu thầu; đơn vị sự nghiệp được thành lập với chức năng thực hiện đấu thầu chuyên nghiệp. Việc thành lập và hoạt động của đại lý đấu thầu thực hiện theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp. Quan hệ đấu thầu luôn được xác lập giữa một bên mời thầu và nhiều bên dự thầu. Nhưng vẫn có những ngoại lệ như trong trường hợp chỉ định thầu.

- Hình thức pháp lý của quan hệ đấu thầu:

Hình thức pháp lý của quan hệ đấu thầu là hàng hoá, dịch vụ là hồ sơ mời thầu và hồ sơ dự thầu. Hồ sơ mời thầu là văn bản pháp lý do bên mời thầu lập, trong đó có đầy đủ những yêu cầu về kỹ thuật, tài chính và thương mại của hàng hoá cần mua sắm, dịch vụ cần sử dụng. Còn hồ sơ dự thầu thể hiện năng lực, mức độ đáp ứng của bên dự thầu trước các yêu cầu trong hồ sơ mời thầu.

- Về giá của gói thầu:

Xét trên góc độ giá cả thì đấu thầu cần thiết phải có sự khống chế về giá; gọi là giá gói thầu hoặc dự toán  được đưa ra bởi bên mời thầu theo khả năng tài chính của bên mời thầu. Bên dự thầu đưa ra giá cao hơn khả năng tài chính của bên mời thầu thì dù có tốt đến mấy cũng khó có thể thắng thầu. Bên dự thầu nào đáp ứng được các yêu cầu của bên mời thầu mà có giá càng thấp thì sẽ có cơ hội chiến thắng.

- Phân biệt đấu thầu và đấu giá?

2. Quy định về đấu thầu thanh lý tài sản

Theo quy định của pháp luật, để tiến hành mở gói thầu thanh lý tài sản, cần tiến hành các nội dung công việc cụ thể như sau:

1. Lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu;
2. Trình duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu lên người có thẩm quyền;
3. Thẩm định và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu;
4. Lựa chọn nhà thầu bao gồm các công việc:

• Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu;
• Tổ chức lựa chọn nhà thầu;
• Đánh giá hồ sơ dự thầu và thương thảo hợp đồng;
• Trình, thẩm định, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà thầu;
• Hoàn thiện, ký kết hợp đồng.

2.1. Lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu

Đối với việc lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu, đây là bản kế hoạch được lập cho toàn bộ dự án, mua sắm. Trong đó đưa ra các thông tin, yêu cầu, điều kiện về nhà thầu định lựa chọn. Trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu có ghi rõ các thông tin, yêu cầu, điều kiện về nhà thầu định lựa chọn. Trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu có ghi rõ số lượng gói thầu và nội dung của từng gói thầu.

- Căn cứ lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu:

+ Đối với dự án, căn cứ là:

• Quyết định phê duyệt dự án hoặc Giấy chứng nhận đầu tư và các tài liệu có liên quan. Đối với gói thầu cần thực hiện trước khi có quyết định phê duyệt dự án thì căn cứ theo quyết định của người đứng đầu chủ đầu tư hoặc người đứng đầu đơn vị được giao nhiệm vụ chuẩn bị dự án trong trường hợp chưa xác định được chủ đầu tư;
• Nguồn vốn cho dự án;
• Điều ước quốc tế, thoả thuận quốc tế đối với các dự án sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi;
• Các văn bản pháp lý khác.

+ Đối với mua sắm thường xuyên, căn cứ là:

• Tiêu chuẩn, định mức trang thiết bị, phương tiện làm việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị và cán bộ, công chức, viên chức; trang thiết bị, phương tiện làm việc hiện có cần thay thế, mua bổ sung, mua sắm mới phục vụ cho công việc;
• Quyết định mua sắm được phê duyệt;
• Nguồn vốn, dự toán mua sắm thường xuyên được phê duyệt;
• Đề án mua sắm trang bị cho toàn ngành được thủ tướng Chính phủ phê duyệt (nếu có);
• Kết quả thẩm định giá của cơ quan, tổ chức có chức năng cung cấp dịch vụ thẩm định giá hoặc báo giá (nếu có).

- Thời điểm lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu:

Theo điều 34 của Luật đấu thầu 2013 thì thời điểm lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu là: Sau khi có quyết định phê duyệt dự án, dự toán mua sắm hoặc đồng thời với quá trình lập dự toán mua sắm hoặc trước khi có quyết định phê duyệt dự án đối với gói thầu cần thực hiện trước khi có quyết định phê duyệt dự án.

- Nội dung kế hoạch lựa chọn nhà thầu:

Kế hoạch lựa chọn nhà thầu đối với từng gói thầu bao gồm các nội dung sau đây:

+ Tên gói thầu:

• Tên gói thầu phải thể hiện tính chất, nội dung và phạm vi công việc của gói thầu, phù hợp với nội dung nêu trong dự án, dự toán mua sắm;
• Nếu gói thầu gồm nhiều phần riêng biệt, trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu cần nêu tên thể hiện nội dung cơ bản của từng phần.

+ Giá gói thầu:

• Giá được xác định trên cơ sở tổng mức đầu tư hoặc dự toán (nếu có) đối với dự án; dự toán mua sắm đối với mua sắm thường xuyên. Giá gói thầu được tính đúng, tính đủ toàn bộ chi phí để thực hiện gói thầu, kể cả chi phí dự phòng, phí, lệ phí và thuế. Gói thầu được cập nhật trong thời hạn 28 ngày trước ngày mở thầu nếu cần thiết;
• Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn lập báo cáo nghiên cứu tiền khả nghi, báo cáo nghiên cứu khả thi, gói giá thầu được xác định trên cơ sở các thông tin về giá trung bình theo thống kê của các dự án đã thực hiện trong khoảng thời gian xác định; ước tính tổng mức đầu tư theo quy định mức suất đầu tư ; sơ bộ tổng mức đầu tư;
• Gói thầu gồm nhiều phần riêng biệt thì ghi rõ cho từng phần trong giá gói thầu.

+ Nguồn vốn: Phải nêu rõ nguồn vốn hoặc phương thức thu xếp vốn, thời gian cấp vốn để thanh toán cho nhà thầu. Nếu sử dụng vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi thì phải ghi rõ tên nhà tài trợ và cơ cấu nguồn vốn tài trợ, vốn đối ứng trong nước.

+ Hình thức và phương thức lựa chọn nhà thầu: Nêu rõ hình thức và phương thức lưa chọn nhà thầu; lựa chọn nhà thầu trong nước hay quốc tế.

+ Thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu:

• Thời gian được tính từ khi phát hành hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu, được ghi rõ theo tháng hoặc quý trong năm;
• Nếu đấu thầu rộng rãi có áp dụng thủ tục lựa chọn danh sách ngắn, thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu được tính từ khi phát hành hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển.

+ Loại hợp đồng: Trong kế hoạch phải xác định rõ loại hợp đồng để làm căn cứ lập hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu; ký kết hợp đồng.

+ Thời gian thực hiện hợp đồng: Thời gian thực hiện hợp đồng là số ngày tính từ ngày hợp đồng có hiệu lực đến ngày các bên hoàn thành nghĩa vụ theo quy định trong hợp đồng, trừ thời gian thực hiện nghĩa vụ bảo hành (nếu có).

Lưu ý: Nguyên tắc lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu cụ thể như sau:

+ Thứ nhất, kế hoạch lựa chọn nhà thầu được lập cho toàn bộ dự án, dự toán mua sắm. Trường hợp chưa đủ điều kiện lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho toàn bộ dự án, dự toán mua sắm thì lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu cho một hoặc một số gói thầu để thực hiện trước.

+ Thứ hai, trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải ghi rõ số lượng gói thầu và nội dung của từng gói thầu. Việc ghi rõ số lượng gói thầu và nội dung của từng gói thầu này giúp quá trình lập hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu sau này được diễm ra dễ dàng hơn, khi đăng tải lên trên báo đấu thầu hoặc hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

+ Thứ ba, phân chia dự án, dự toán mua sắm thành các gói thầu. Phân chia dự án, dự toán mau sắm thành các gói thầu phải căn cứ theo tính chất kỹ thuật, trình tự thực hiện; bảo đảm tính đồng bộ của dự án, dự toán mua sắm và quy mô gói thầu hợp lý. Phần tổng hợp giá trị của các phần công việc quy định trên không được vượt tổng mức đầu tư của dự án được phê duyệt. Đây là nguyên tắc rất quan trọng trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt, thực thi, điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu ... vì các kế hoạch khi lập ra là để phục vụ cho nhà nước, cho lợi ích chung của cộng đồng xã hội phải khả thi và hiệu quả kinh tế.

2.2. Trình duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu

Chủ đầu tư đối với dự án, bên mời thầu đối với mua sắm thường xuyên có trách nhiệm trình kế hoạch chọn nhà thầu lên người có thẩm quyền xem xét và phê duyệt. Đối với gói thầu cần thực hiện trước khi có quyết định phê duyệt dự án, nếu xác định được chủ đầu tư thì đơn vị thuộc chủ đầu tư có trách nhiệm trình kế hoạch lựa chọn nhà thầu lên người đứng đầu chủ đầu tư để xem xét, phê duyệt. Trường hợp chưa xác định được chủ đầu tư thì đơn vị được giao nhiệm vụ chuẩn bị dự án phải trình kế hoạch lựa chọn nhà thầu lên người đứng đầu đơn vị mình để xem xét, phê duyệt.

2.3. Thẩm định và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu

- Đối với thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu:

Cơ quan, tổ chức thẩm định lựa chọn nhà thầu có thể là đơn vị hoạt động tư vấn đấu thầu hoặc đơn vị chức năng trực thuộc người có thẩm quyền, trực thuộc chủ đầu tư hoặc đơn vị được giao nhiệm vụ chuẩn bị dự án nếu chưa phê duyệt dự án. Trường hợp thuê tư vấn đấu thầu thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu thì việc lựa chọn tư vấn phải tuân thủ quy định pháp luật. Kế hoạch lựa chọn nhà thầu phải được thẩm định trước khi phê duyệt.

Đơn vị thẩm định tiến hành kiểm tra, đánh giá các nội dung sau:

• Tuân thủ nguyên tắc lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu;
• Căn cứ lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu;
• Nội dung và giá trị các phần công việc nêu trong văn bản trình duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, nội dung từng gói thầu trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

- Đối với phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu:

Quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu gồm: phần công việc đã và đang thực hiện; phần công việc chưa thực hiện nhưng không áp dụng được một trong các hình thức lựa chọn nhà thầu; phân công việc chưa đủ điều kiện lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

2.4. Quy trình lựa chọn nhà thầu

- Bước 1: Chuẩn bị lựa chọn nhà thầu, bao gồm:

• Lập hồ sơ mời thầu;
• Thẩm định và phê duyệt hồ sơ mời thầu.

- Bước 2: Tổ chức lựa chọn nhà thầu, bao gồm:

• Mời thầu;
• Phát hành, sửa đổi, làm rõ hồ sơ mời thầu;
• Chuẩn bị, nộp, tiếp nhận, quản lý, sửa đổi, rút hồ sơ dự thầu;
• Mở thầu.

- Bước 3: Đánh giá hồ sơ dự thầu, bao gồm:

• Kiểm tra, đánh giá tính hợp lệ của hồ sơ dự thầu;
• Đánh giá chi tiết hồ sơ dự thầu;
• Xếp hạng nhà thầu.

- Bước 4: Trình, phê duyệt và công khai kết quả lựa chọn nhà thầu.

- Bước 5: Hoàn thiện, ký kết hợp đồng.

Trên đây là bài viết tham khảo của công ty Luật Minh Khuê về những quy định đấu thầu thanh lý tài sản, hy vọng bài viết này sẽ đem lại những thông tin hữu ích và cần thiết cho quý khách hàng.

Mọi vướng mắc, không hiểu về vấn đề này hay bất kỳ vấn đề pháp lý liên quan nào khác, quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số tổng đài tư vấn pháp luật đấu thầu miễn phí của công ty Luật Minh Khuê chúng tôi 1900.6162 để nhận được lời giải đáp nhanh chóng, dễ hiểu đến từ đội ngũ luật sư và chuyên viên pháp lý giàu kinh nghiệm chuyên môn. Rất mong nhận được sự hợp tác của quý khách hàng. Trân trọng!