1. Tầm quan trọng của việc đảm bảo nguồn vốn cho chính sách nhà ở xã hội

Việc đảm bảo nguồn vốn cho chính sách nhà ở xã hội (NOXH) đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu an sinh xã hội của nhà nước, góp phần tạo lập môi trường sống ổn định, bền vững cho người dân, đặc biệt là những đối tượng thu nhập thấp, yếu thế trong xã hội.

- Về mặt kinh tế:

+ Kích thích đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng: Đầu tư vào NOXH là một kênh đầu tư hiệu quả, góp phần thu hút các nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội, tạo động lực cho các doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng và phát triển thị trường nhà ở.

+ Tạo việc làm, tăng thu nhập: Ngành NOXH phát triển sẽ tạo ra nhiều việc làm cho người lao động, góp phần tăng thu nhập cho họ và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

- Về mặt xã hội:

+ Giảm thiểu bất bình đẳng: NOXH giúp cho người dân có thu nhập thấp, yếu thế có cơ hội tiếp cận nhà ở, an cư lạc nghiệp, từ đó góp phần thu hẹp khoảng cách giàu nghèo trong xã hội.

+ Đảm bảo an sinh xã hội: NOXH góp phần đảm bảo nhu cầu nhà ở thiết yếu cho người dân, tạo môi trường sống ổn định, an toàn, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

+ Góp phần ổn định tình hình xã hội: Khi nhu cầu nhà ở của người dân được đáp ứng đầy đủ, sẽ góp phần giảm thiểu các tệ nạn xã hội, tạo môi trường xã hội ổn định, an ninh trật tự.

- Về mặt môi trường:

+ Phát triển đô thị bền vững: NOXH thường được xây dựng theo quy hoạch, đảm bảo mật độ dân cư hợp lý, sử dụng hiệu quả đất đai, góp phần phát triển đô thị bền vững.

+ Bảo vệ môi trường: Các khu đô thị NOXH thường được thiết kế với hệ thống cây xanh, công viên, và các giải pháp tiết kiệm năng lượng, góp phần bảo vệ môi trường sống.

- Thực tế: Hiện nay, nguồn vốn cho NOXH ở Việt Nam vẫn còn hạn chế, chủ yếu là từ ngân sách nhà nước và nguồn vốn vay của các tổ chức quốc tế. Do vậy, việc huy động và sử dụng hiệu quả nguồn vốn cho NOXH là một bài toán quan trọng cần được giải quyết.

- Giải pháp:

+ Đa dạng hóa nguồn vốn: Huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau như: ngân sách nhà nước, vốn tư nhân, vốn ODA, vốn tín dụng...

+ Có cơ chế chính sách ưu đãi: Áp dụng các chính sách ưu đãi về thuế, lãi suất cho các doanh nghiệp tham gia đầu tư vào NOXH.

+ Tăng cường công khai, minh bạch: Công khai thông tin về các dự án NOXH, quy trình giải ngân, sử dụng vốn... để tăng cường sự giám sát của xã hội.

Đảm bảo nguồn vốn cho chính sách NOXH là một nhiệm vụ quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu an sinh xã hội, phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường. Do vậy, cần có sự chung tay góp sức của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân để huy động và sử dụng hiệu quả nguồn vốn cho NOXH.

 

2. Nguồn vốn để thực hiện chính sách nhà ở xã hội bao gồm nguồn nào?

Căn cứ theo khoản 3 Điều 115 Luật Nhà ở 2023, nguồn vốn để thực hiện chính sách nhà ở xã hội (NOXH) bao gồm các loại sau:

- Vốn của các chủ đầu tư:

+ Chủ đầu tư dự án NOXH: Bao gồm vốn tự có của chủ đầu tư và vốn huy động từ các nguồn khác như vay vốn ngân hàng, huy động vốn từ tổ chức, cá nhân,...

+ Chủ đầu tư dự án nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp: Tương tự như chủ đầu tư dự án NOXH.

+ Chủ đầu tư dự án nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân: Cũng bao gồm vốn tự có và vốn huy động từ các nguồn khác.

- Vốn huy động: Góp vốn, hợp tác đầu tư, hợp tác kinh doanh, liên doanh, liên kết: Huy động vốn từ các tổ chức, cá nhân thông qua các hình thức hợp tác đầu tư, góp vốn, liên doanh, liên kết.

- Vốn của đối tượng hưởng chính sách hỗ trợ về NOXH:

+ Vốn tự có của đối tượng hưởng chính sách hỗ trợ: Bao gồm tiền tiết kiệm, thu nhập,... của đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ.

+ Vốn vay ưu đãi: Vốn vay từ Ngân hàng Chính sách Xã hội hoặc các tổ chức tín dụng khác với lãi suất ưu đãi theo quy định của pháp luật.

- Vốn đầu tư công:

+ Ngân sách nhà nước: Nguồn vốn được bố trí trong ngân sách nhà nước hàng năm để thực hiện các chương trình, dự án NOXH.

+ Vốn từ các quỹ đầu tư phát triển nhà ở: Bao gồm Quỹ phát triển nhà ở quốc gia, quỹ phát triển nhà ở địa phương,...

- Vốn liên quan:

+ Vốn từ công trái quốc gia, trái phiếu: Do Nhà nước phát hành để huy động vốn cho đầu tư phát triển NOXH.

+ Vốn hỗ trợ phát triển chính thức: Nguồn vốn vay từ các tổ chức quốc tế, các nước phát triển với lãi suất ưu đãi.

+ Vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ: Nguồn vốn vay từ các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức từ thiện,... với lãi suất ưu đãi.

+ Vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước: Nguồn vốn vay từ các tổ chức tín dụng do Nhà nước chi phối với lãi suất ưu đãi.

- Vốn huy động:

+ Vốn huy động từ Quỹ phát triển đất: Là nguồn vốn huy động từ tiền thu nộp phí sử dụng đất nông nghiệp chuyển đổi, tiền thu nộp phí chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tiền thu nộp phí khác liên quan đến đất đai theo quy định của pháp luật về đất đai.

+ Vốn huy động từ các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách khác: Bao gồm vốn huy động từ Quỹ hỗ trợ phát triển nhà ở cho công nhân, viên chức, lao động có thu nhập thấp, Quỹ hỗ trợ nhà ở cho cán bộ, sĩ quan Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, và các quỹ tài chính nhà nước khác theo quy định của pháp luật.

- Vốn hỗ trợ:

+ Vốn do Nhà nước hỗ trợ trực tiếp cho đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội: Là nguồn vốn do Nhà nước cấp cho các đối tượng thuộc diện được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật.

+ Vốn cho vay ưu đãi: Bao gồm vốn cho vay ưu đãi thông qua Ngân hàng Chính sách Xã hội hoặc vay ưu đãi của các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định theo quy định của pháp luật về nhà ở và pháp luật về ngân hàng.

- Vốn từ các tổ chức:

+ Nguồn tài chính công đoàn: Là nguồn vốn từ Quỹ nhà ở công đoàn để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân, người lao động thuộc đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội thuê mua.

+ Vốn vay từ tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính: Bao gồm vốn vay từ các tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính đang hoạt động tại Việt Nam theo quy định của pháp luật về nhà ở và pháp luật về ngân hàng.

- Vốn đầu tư: Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam: Là nguồn vốn đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về đầu tư.

- Nguồn vốn khác: Các Nguồn vốn hợp pháp khác: Bao gồm các nguồn vốn huy động được từ các hoạt động khác theo quy định của pháp luật và phù hợp với mục đích phát triển nhà ở xã hội.

Nguồn vốn để thực hiện chính sách NOXH được huy động từ nhiều nguồn khác nhau, nhằm đảm bảo đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho người dân có thu nhập thấp, yếu thế trong xã hội. Việc sử dụng nguồn vốn NOXH phải hiệu quả, tiết kiệm và đúng mục đích.

 

3. Vai trò quan trọng của việc đa dạng hóa nguồn vốn để đảm bảo hiệu quả thực hiện chính sách nhà ở xã hội

Việc đa dạng hóa nguồn vốn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả thực hiện chính sách nhà ở xã hội (NOXH) ở Việt Nam. Dưới đây là một số lý do chính:

- Khắc phục hạn chế về nguồn vốn:

+ Nguồn vốn ngân sách nhà nước hạn chế: Ngân sách nhà nước dành cho NOXH thường chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ so với tổng nhu cầu nhà ở của người dân. Do vậy, việc đa dạng hóa nguồn vốn sẽ giúp huy động thêm nguồn lực tài chính cho phát triển NOXH.

+ Tăng tính bền vững cho chính sách NOXH: Khi phụ thuộc vào một nguồn vốn duy nhất, chính sách NOXH sẽ dễ bị ảnh hưởng bởi những biến động của nguồn vốn đó. Việc đa dạng hóa nguồn vốn sẽ giúp đảm bảo tính bền vững cho chính sách NOXH trong dài hạn.

- Giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước:

+ Chia sẻ chi phí đầu tư: Khi huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau, gánh nặng chi phí đầu tư cho NOXH sẽ được chia sẻ giữa ngân sách nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

+ Tăng hiệu quả sử dụng vốn nhà nước: Việc đa dạng hóa nguồn vốn sẽ giúp huy động nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội vào đầu tư NOXH, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.

- Thu hút sự tham gia của nhiều chủ thể:

+ Khuyến khích đầu tư tư nhân: Việc đa dạng hóa nguồn vốn, đặc biệt là huy động vốn từ khu vực tư nhân, sẽ khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực NOXH.

+ Tăng cường sự giám sát xã hội: Khi có sự tham gia của nhiều chủ thể vào đầu tư NOXH, công tác giám sát xã hội sẽ được tăng cường, góp phần đảm bảo chất lượng và hiệu quả của các dự án NOXH.

- Đáp ứng nhu cầu đa dạng về nhà ở:

+ Phát triển nhiều loại hình nhà ở: Việc đa dạng hóa nguồn vốn sẽ tạo điều kiện để phát triển nhiều loại hình nhà ở xã hội phù hợp với nhu cầu và khả năng chi trả của các đối tượng thụ hưởng.

+ Đáp ứng nhu cầu nhà ở ở các khu vực khác nhau: Việc huy động vốn từ nhiều nguồn sẽ giúp đầu tư phát triển NOXH ở cả khu vực thành thị và khu vực nông thôn, đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân ở mọi nơi.

- Góp phần phát triển kinh tế - xã hội:

+ Kích thích đầu tư, tạo việc làm: Ngành NOXH phát triển sẽ thu hút nhiều nguồn vốn đầu tư, tạo việc làm cho người lao động, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

+ Giảm thiểu tệ nạn xã hội: Khi nhu cầu nhà ở của người dân được đáp ứng đầy đủ, sẽ góp phần giảm thiểu các tệ nạn xã hội, tạo môi trường xã hội ổn định, an ninh trật tự.

Đa dạng hóa nguồn vốn là giải pháp quan trọng để đảm bảo hiệu quả thực hiện chính sách NOXH, góp phần thực hiện mục tiêu an sinh xã hội của nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường. Do vậy, cần có những chính sách, cơ chế khuyến khích huy động và sử dụng hiệu quả nguồn vốn từ nhiều nguồn khác nhau cho đầu tư phát triển NOXH.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Viên chức có được hưởng chính sách nhà ở xã hội khi chưa đăng ký thường trú. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.