Phân chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất?

Luật sư tư vấn:

Theo điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng

“ 1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.

3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung”

Theo như quy định trên thì căn hộ này là do dì bạn mua trong thời kì hôn nhân nên được xác định là tài sản chung của cả hai vợ chồng trong thời kì hôn nhân.

Ngoài ra căn cứ theo khoản 1, điều 59 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định:

"Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này".

Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này để giải quyết.

Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

1. Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
2. Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
3. Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
4. Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.

Bên cạnh đó theo Khoản 16 Điều 3 Luật đất đai 2013, quy định: “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất.”

Tuy nhiên tại thời điểm này vợ chồng dì bạn chưa được cấp giấy chứng nhận nên căn nhà này chưa được pháp luật công nhận là tài sản chung của vợ chồng dì bạn, do đó nếu lúc này dì bạn nộp hồ sơ khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết cho ly hôn kèm theo yêu cầu phân chia tài sản chung thì tòa án không có căn cứ để thụ lý cũng như giải quyết yêu cầu phân chia căn nhà này.

Trên đây là tư vấn của chúng tôi. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ Luật sư tư vấn pháp luật hôn nhân về phân chia tài sản chung trực tuyến qua tổng đài điện thoại gọi ngay số: 1900.6162 để được giải đáp. Rất mong nhận được sự hợp tác!

Luật sư tư vấn:

Theo quy định tại Điều 33 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 thì tài sản chung của vợ chồng (như trích dẫn phần trên)

Theo quy định trên, tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân là tài sản chung của vợ chồng. Do đó, trong trường hợp này: miếng đất mới mua 50m2 ở thành phố để dự định xây nhà và khu đất ở hiện tại mà bạn đang bán hàng tạp hóa, 02 chiếc xe máy của hai vợ chồng được xác định là tài sản chung phát sinh trong thời kỳ hôn nhân.

Mặt khác, tại Khoản 2 Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì về nguyên tắc tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tối sau:

– "Mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập” là việc chia tài sản chung của vợ chồng phải bảo đảm cho vợ, chồng đang hoạt động nghề nghiệp được tiếp tục hành nghề; cho vợ, chồng đang hoạt động sản xuất, kinh doanh được tiếp tục được sản xuất, kinh doanh để tạo thu nhập và phải thanh toán cho bên kia phần giá trị tài sản chênh lệch. Việc bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và hoạt động nghề nghiệp không được ảnh hưởng đến điều kiện sống tối thiểu của vợ, chồng và con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự.

– "Vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng” là lỗi của vợ hoặc chồng vi phạm quyền, nghĩa vụ về nhân thân, tài sản của vợ chồng dẫn đến ly hôn.

Như vậy, trong trường hợp này, chồng bạn làm lái xe còn bạn bán hàng tạp hóa ở nhà, do đó, khi chia tài sản chung của vợ chồng thì Tòa án sẽ giải quyết phải đảm bảo hoạt động nghề nghiệp của hai bên. Ngoài ra, việc tạo lập tài sản chung mà do chồng bạn đóng góp nhiều hơn sẽ được Tòa xem xét và bên nào đóng góp nhiều hơn sẽ được chia nhiều hơn. Chính vì vậy, Tòa án phải xem xét giao cửa hàng tạp hóa cho bạn và giao tài sản khác cho chồng nhằm đảm bảo sự công bằng và hoạt động kinh doanh của hai bên sau ly hôn.

>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến, gọi: 1900.6162

Trả lời:

Thứ nhất, Theo quy định tại điều 43 và Điều 46 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 :

"Điều 43. Tài sản riêng của vợ, chồng

1. Tài sản riêng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản được chia riêng cho vợ, chồng theo quy định tại các điều 38, 39 và 40 của Luật này; tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu của vợ, chồng và tài sản khác mà theo quy định của pháp luật thuộc sở hữu riêng của vợ, chồng.

2. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của vợ, chồng cũng là tài sản riêng của vợ, chồng. Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng trong thời kỳ hôn nhân được thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 33 và khoản 1 Điều 40 của Luật này.

Điều 46. Nhập tài sản riêng của vợ, chồng vào tài sản chung

1. Việc nhập tài sản riêng của vợ, chồng vào tài sản chung được thực hiện theo thỏa thuận của vợ chồng.

2. Tài sản được nhập vào tài sản chung mà theo quy định của pháp luật, giao dịch liên quan đến tài sản đó phải tuân theo hình thức nhất định thì thỏa thuận phải bảo đảm hình thức đó.

3. Nghĩa vụ liên quan đến tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung được thực hiện bằng tài sản chung, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác."

Tại Điều 34 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 về Đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng đối với tài sản chung:

"1. Trong trường hợp tài sản thuộc sở hữu chung của vợ chồng mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng thì giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng phải ghi tên cả hai vợ chồng, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.

2. Trong trường hợp giấy chứng nhận quyền sở hữu, giấy chứng nhận quyền sử dụng tài sản chỉ ghi tên một bên vợ hoặc chồng thì giao dịch liên quan đến tài sản này được thực hiện theo quy định tại Điều 26 của Luật này; nếu có tranh chấp về tài sản đó thì được giải quyết theo quy định tại khoản 3 Điều 33 của Luật này."

Theo quy định trên, đối với tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân mà trên giấy chứng nhận quyền tài sản chỉ ghi tên một người thì tài sản vẫn được coi là tài sản chung vợ chồng và cả hai vợ chồng đều có quyền quản lý, sử dụng, định đoạt tài sản đó (trừ trường hợp người vợ/người chồng chứng minh được đó là tài sản riêng của mình).

Căn cứ các quy định pháp luật trên có thể thấy khi chồng bạn mua nhà thì giữa bạn và chồng bạn vẫn tồn tại quan hệ vợ chồng, được pháp luật công nhận. Mặc dù, căn nhà là do bạn dùng tiền thừa kế để mua và đứng tên bạn nhưng theo quy định của pháp luật đó là tài sản chung hình thành trong thời kỳ hôn nhân của vợ chồng bạn. Khi ly hôn, nếu bạn không đưa ra được căn cứ chứng minh đó là tài sản riêng như tài sản được cho riêng, thừa kế riêng, có nguồn gốc từ tài sản riêng…thì đó là tài sản chung của hai vợ chồng (cho dù chỉ có mình bạn đứng tên) và sẽ được phân chia theo nguyên tắc quy định tại Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình 2014 về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn (như trích dẫn ở trên).

Trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.

Thứ hai, căn cứ theo quy định tại Điều 60 về Giải quyết quyền, nghĩa vụ tài sản của vợ chồng đối với người thứ ba khi ly hôn:

"1. Quyền, nghĩa vụ tài sản của vợ chồng đối với người thứ ba vẫn có hiệu lực sau khi ly hôn, trừ trường hợp vợ chồng và người thứ ba có thỏa thuận khác."

Về khoản nợ với ngân hàng mà bạn vay, bởi đây là giao dịch được thực hiện trong thời kỳ hôn nhân của vợ chồng bạn và việc sử dụng khoản vay nợ này vào mục đích chung cho gia đình bạn, do đó, vợ chồng bạn cùng có nghĩa vụ trả nợ bạn trong trường hợp này.

Điều 463 Bộ luật dân sự năm 2015 về hợp đồng vay tài sản quy định:

"Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.."

Cùng với đó, nghĩa vụ trả nợ của bên vay được quy định tại Điều 466 Bộ luật dân sự 2015 như sau

Điều 466. Nghĩa vụ trả nợ của bên vay

1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.

3. Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

4. Trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất theo quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;

b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Như vậy trong trường hợp của bạn, khi đến hạn trả tiền vay thì bạn phải trả đúng hạn. Nếu không trả đúng hạn thì bạn phải thỏa thuận với bên cho vay xin gia hạn thêm. Nếu họ không đồng ý thì bạn bắt buộc phải trả đúng hạn như đã thỏa thuận từ trước.

>> Luật sư tư vấn pháp luật hôn nhân và gia đình gọi:1900.6162

Trả lời:

- Trước tiên về việc bạn có phải trả lại số vàng bạn được tặng cho nhà chồng không?

Như thông tin bạn cung cấp thì nhà chồng tặng cho bạn 2 chỉ vàng và số vàng đó là tặng riêng cho bạn. Do vậy đó được coi là tài sản riêng của bạn và bạn không phải trả lại cho nhà chồng sau khi ly hôn cùng với 3 chỉ vàng còn lại. Theo điều 43 (Tài sản riêng của vợ, chồng) và điều 44 (Chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản riêng) của Luật hôn nhân gia đình 2014 như được trích dẫn ở phần trên. 

>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua điện thoại gọi: 1900.6162

Trả lời:

Về việc chia tài sản chung sau khi ly hôn được quy định tại Điều 59 của Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 về nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn (được trích dẫn ở phần trên).