1. Sẽ khóa căn cước điện tử khi người được cấp chết?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 34 Luật Căn cước 2023, một trong những trường hợp căn cước điện tử bị khóa là khi người được cấp căn cước điện tử chết. Điều này nhằm đảm bảo tính bảo mật và an toàn cho thông tin cá nhân của người đã khuất, đồng thời ngăn chặn việc sử dụng căn cước điện tử của họ cho mục đích phi pháp.
Ngoài trường hợp người chết, căn cước điện tử cũng có thể bị khóa trong các trường hợp khác như:
- Khi người được cấp căn cước điện tử yêu cầu khóa: Trường hợp này xảy ra khi chủ sở hữu căn cước điện tử không muốn sử dụng thẻ nữa hoặc nghi ngờ thẻ bị giả mạo, bị đánh cắp hoặc bị sử dụng trái phép.
- Khi người được cấp căn cước điện tử vi phạm thỏa thuận sử dụng ứng dụng định danh quốc gia: Việc vi phạm thỏa thuận sử dụng có thể bao gồm các hành vi như sử dụng thông tin sai lệch, cung cấp thông tin giả mạo, sử dụng thẻ cho mục đích bất hợp pháp, v.v.
- Khi người được cấp căn cước điện tử bị thu hồi, bị giữ thẻ căn cước: Trường hợp này xảy ra khi chủ sở hữu thẻ vi phạm pháp luật hoặc có hành vi vi phạm quy định về sử dụng thẻ.
- Khi có yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng hoặc cơ quan khác có thẩm quyền: Ví dụ, trong trường hợp điều tra tội phạm, cơ quan chức năng có thể yêu cầu khóa thẻ để phục vụ công tác điều tra.
Cần lưu ý rằng việc khóa thẻ chỉ mang tính tạm thời. Trong một số trường hợp, chủ sở hữu thẻ có thể yêu cầu mở khóa thẻ sau khi đã khắc phục vi phạm hoặc khi có lý do chính đáng.
2. Lý do khóa căn cước điện tử khi người được cấp chết
Việc khóa căn cước điện tử (CCCD) khi người được cấp chết mang lại nhiều lợi ích quan trọng, bao gồm:
- Đảm bảo an ninh, trật tự xã hội:
+ Hạn chế nguy cơ giả mạo danh tính người đã khuất để thực hiện các hành vi phi pháp như lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, rửa tiền, v.v.
+ Ngăn chặn việc sử dụng CCCD của người chết để truy cập các thông tin cá nhân nhạy cảm hoặc thực hiện các giao dịch trái phép.
+ Góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người đã khuất và gia đình họ.
- Phòng ngừa hành vi giả mạo, lợi dụng CCCD của người đã khuất:
+ Khóa CCCD giúp vô hiệu hóa chip và các chức năng bảo mật trên thẻ, khiến việc giả mạo hoặc sao chép thông tin trở nên khó khăn hơn.
+ Giảm thiểu nguy cơ bị đánh cắp thông tin cá nhân và sử dụng cho mục đích bất chính.
+ Bảo vệ uy tín và tính pháp lý của CCCD trong việc xác định danh tính cá nhân.
- Hạn chế việc sử dụng CCCD của người đã khuất cho các mục đích phi pháp:
+ Việc khóa CCCD sẽ ngăn chặn việc sử dụng thẻ để mở tài khoản ngân hàng, đăng ký sim điện thoại, vay tín dụng, v.v., từ đó hạn chế khả năng thực hiện các giao dịch gian lận hoặc rửa tiền.
+ Bảo vệ hệ thống tài chính và các dịch vụ công khỏi bị lợi dụng bởi những kẻ xấu.
+ Góp phần xây dựng môi trường giao dịch an toàn, minh bạch và đáng tin cậy.
- Phù hợp với thông lệ quốc tế: Nhiều quốc gia trên thế giới cũng có quy định tương tự về việc khóa hoặc vô hiệu hóa các giấy tờ tùy thân của người đã khuất. Việc áp dụng quy định này tại Việt Nam thể hiện sự đồng bộ với thông lệ quốc tế và góp phần nâng cao vị thế của CCCD trong việc xác định danh tính cá nhân trên trường quốc tế.
- Giảm thiểu gánh nặng cho gia đình người đã khuất: Việc khóa CCCD giúp gia đình người đã khuất không phải lo lắng về việc thẻ bị thất lạc hoặc sử dụng trái phép sau khi người thân qua đời.
- Góp phần bảo vệ môi trường: Việc sản xuất và phát hành CCCD có liên quan đến việc khai thác tài nguyên thiên nhiên. Khóa CCCD khi không còn sử dụng sẽ giúp giảm thiểu lượng thẻ cần sản xuất mới, qua đó góp phần bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, việc khóa CCCD còn thể hiện sự tôn trọng đối với người đã khuất và gia đình họ, đồng thời góp phần đảm bảo sự an toàn và riêng tư cho thông tin cá nhân của họ. Nhìn chung, việc khóa CCCD khi người được cấp chết là một biện pháp cần thiết và mang lại nhiều lợi ích cho cả cá nhân và cộng đồng.
3. Hậu quả của việc sử dụng căn cước điện tử đã bị khóa
Việc sử dụng CCCD đã bị khóa có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như sau:
- CCCD không còn giá trị sử dụng:
+ Khi CCCD bị khóa, chip và các chức năng bảo mật trên thẻ sẽ bị vô hiệu hóa, khiến thẻ không còn giá trị sử dụng trong bất kỳ giao dịch nào.
+ Chủ sở hữu thẻ sẽ không thể sử dụng CCCD để thực hiện các hoạt động như: Xác định danh tính; Mở tài khoản ngân hàng; Đăng ký sim điện thoại; Rút tiền ATM; Mua bán bất động sản; Làm thủ tục hành chính; V.v.
- Vi phạm pháp luật:
+ Theo quy định tại Điều 38 Luật Căn cước công dân 2023, việc sử dụng CCCD đã bị khóa là hành vi vi phạm pháp luật.
+ Người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính theo quy định của Chính phủ.
+ Mức phạt có thể tùy vào từng trường hợp cụ thể khác nhau
- Gây ảnh hưởng đến uy tín cá nhân:
+ Việc sử dụng CCCD đã bị khóa có thể ảnh hưởng đến uy tín và danh dự của cá nhân.
+ Chủ sở hữu thẻ có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện các giao dịch và hoạt động cá nhân do CCCD không được chấp nhận.
- Nguy cơ bị lợi dụng:
+ CCCD đã bị khóa có thể bị đánh cắp hoặc lợi dụng cho mục đích phi pháp.
+ Kẻ xấu có thể sử dụng thông tin trên thẻ để giả mạo danh tính người khác, thực hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, v.v.
- Vì vậy, chủ sở hữu CCCD cần lưu ý:
+ Không sử dụng CCCD đã bị khóa.
+ Báo cáo ngay cho cơ quan chức năng nếu phát hiện CCCD của mình bị khóa.
+ Tuân thủ các quy định về sử dụng CCCD để đảm bảo an toàn và tránh những hậu quả đáng tiếc.
4. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, người thân của người đã khuất có trách nhiệm
- Báo cáo tử vong:
+ Trong vòng 3 ngày kể từ ngày người thân qua đời, gia đình phải đến ủy ban nhân dân cấp xã nơi người chết thường trú hoặc nơi xảy ra việc chết để khai tử.
+ Hồ sơ khai tử bao gồm: Giấy khai tử; Giấy chứng nhận tử vong do cơ sở y tế cấp (nếu có); Căn cước công dân hoặc Chứng minh nhân dân của người chết; Các giấy tờ khác có liên quan (nếu có)
- Yêu cầu khóa căn cước điện tử (CCCD) của người đã khuất:
+ Sau khi khai tử, người thân có thể đến công an cấp xã nơi người chết thường trú để yêu cầu khóa CCCD của người đã khuất.
+ Hồ sơ yêu cầu khóa CCCD bao gồm: Đơn yêu cầu khóa CCCD; Giấy khai tử; Căn cước công dân hoặc Chứng minh nhân dân của người chết; Căn cước công dân/Chứng minh nhân dân của người yêu cầu (người thân)
- Việc báo cáo tử vong và yêu cầu khóa CCCD của người đã khuất là trách nhiệm quan trọng của người thân, góp phần đảm bảo:
+ An ninh, trật tự xã hội: Hạn chế nguy cơ giả mạo danh tính người đã khuất để thực hiện các hành vi phi pháp.
+ Bảo vệ quyền lợi của người đã khuất: Ngăn chặn việc sử dụng CCCD của người chết để truy cập thông tin cá nhân hoặc thực hiện giao dịch trái phép.
+ Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu lượng thẻ CCCD cần sản xuất mới.
- Lưu ý:
+ Việc khai tử và yêu cầu khóa CCCD có thể được thực hiện trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia).
+ Nếu người thân không thể trực tiếp đến ủy ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã, họ có thể ủy quyền cho người khác thực hiện các thủ tục này.
Ngoài ra, có thể tham khảo: Các trường hợp mở khóa căn cước điện tử từ ngày 01/7/2024. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.
