Trách nhiệm tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân?

1. Khái niệm và vai trò của việc tiếp xúc cử tri

Khái niệm: Tiếp xúc cử tri là một trong những hoạt động cực kỳ quan trọng của đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) đóng vai trò thiết yếu trong việc thể hiện mối quan hệ mật thiết và chặt chẽ giữa đại biểu cử tri. Hoạt động này không chỉ góp phần củng cố và phát triển vai trò của Hội đồng nhân dân mà còn nâng cao trách nhiệm của đại biểu trước nhân dân. Thông qua việc tiếp xúc cử tri thì đại biểu có thể nắm bắt được những vấn đề, mong muốn và ý kiến của cử tri từ đó phản ánh một cách chân thực và đầy đủ tại các kỳ họp của hội đồng nhân dân. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng hoạt động của hội đồng nhân dân mà còn góp phần vào việc thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao. 

Vai trò: Tiếp xúc cử tri có vai trò vô cùng quan trọng và đa dạng. Trước hết, nó giúp đại biểu hiểu rõ và nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng cũng như các kiến nghị của cử tri. Những thông tin này sau đó sẽ được đại biểu phản ánh trung thực, chính xác tại các kỳ họp của hội đồng nhân dân. Điều này đóng góp trực tiếp vào việc nâng cao chất lượng hoạt động của hội đồng nhân dân giúp các quyết định được ban hành phù hợp với nguyện vọng và lợi ích của cử tri. 

Ngoài ra, hoạt động tiếp xúc cử tri còn giúp cử tri hiểu rõ hơn về các chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước cũng như các quy định pháp luật và nghị quyết của hội đồng nhân dân. Qua đó, cử tri sẽ nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, tích cực tham gia vào các công tác xây dựng chính quyền, góp phần tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của xã hội.

Hơn nữa, tiếp xúc cử tri còn có vai trò quan trọng việc củng cố mối quan hệ gắn bó giữa đại biểu với cử tri. Qua các buổi tiếp xúc thì sự tin tưởng của nhân dân đối với hội đồng nhân dân và đại biểu sẽ được tăng cường tạo nên một môi trường làm việc hiệu quả, minh bạch và gần gũi. Sự gắn kết này không chỉ là cơ sở cho các hoạt động của hội đồng nhân dân mà còn là yếu tố quan trọng giúp đại biểu thực hiện tốt nhiệm vụ của mình nhằm đáp ứng kỳ vọng của cử tri và nhân dân.

2. Căn cứ pháp lý về trách nhiệm tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân

Căn cứ pháp lý quy định trách nhiệm tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) được xác định dựa trên một số văn bản pháp lý quan trọng của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trước  hết, phải kể đến Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 thì văn bản pháp lý có giá trị cao nhất trong hệ thống pháp lý Việt Nam quy định về quyền và nghĩa vụ của đại biểu Hội đồng nhân dân trong việc tiếp xúc, lắng nghe và phản ánh ý kiến, nguyện vọng của cử tri.

Tiếp theo, Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2021 cung cấp những quy định cụ thể hơn về tổ chức, hoạt động của hội đồng nhân dân các cấp, trong đó có các quy định chi tiết về trách nhiệm và quyền hạn của đại biểu hội đồng nhân dân trong việc thực hiện nhiệm vụ tiếp xúc cử tri, đảm bảo sự gắn kết giữa đại biểu với cử tri và giữa cơ quan nhà nước với nhân dân. 

Ngoài ra, Nghị quyết số 27 - NQ - HĐND/2022 về quy chế hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân cũng là một văn bản quan trọng, đề cập đến các quy định cụ thể về quy trình, hình thức và nội dung của các buổi tiếp xúc cử tri. Nghị quyết này đóng vai trò hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi cho các đại biểu hội đồng nhân dân thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, đồng thời đảm bảo sự minh bạch, hiệu quả và sát sao trong công tác tiếp xúc cử tri. 

Như vậy, trách nhiệm tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân được căn cứ và quy định rõ ràng  trong các văn bản pháp lý gồm Hiến pháp năm 2013, Luật tổ chức  chính quyền địa phương năm 2021 và Nghị quyết số 27 - NQ - HĐND/2022 đảm bảo cho việc đại diện của đại biểu Hội đồng nhân dân luôn hướng đến lợi ích của cử tri và đáp ứng yêu cầu của công việc.

3. Nội dung và hình thức tiếp xúc cử tri

- Nội dung:

Đầu tiên, cần phải thông báo một cách chi tiết về kết quả hoạt động của cá nhân đại biểu cũng như của cơ quan Hội đồng nhân dân (HĐND) nơi đại biểu tham gia. Đây là một bước quan trọng để cử tri nắm bắt được những công việc đã và đang được thực hiện, những thành tựu đã đạt được cũng như những khó khăn, thách thức mà đại biểu và cơ quan Hội đồng nhân dân đang đối mặt. 

Tiếp theo, đại biểu cần trao đổi và tiếp thu ý kiến, kiến nghị của cử tri về các vấn đề liên quan đến hoạt động của Hội đồng nhân dân, các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, cũng như những vấn đề bức xúc trong đời sống kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường. Đây là cơ hội để cử tri có thể đưa ra những phản hồi, ý kiến đóng góp và những đề xuất cải thiện hoạt động của các cơ quan, tổ chức cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống cộng đồng.

Ngoài ra, đại biểu còn cần phải giải thích rõ ràng và cụ thể về các chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước, pháp luật của nhà nước cũng như các nghị quyết của hội đồng nhân dân. Việc này giúp cử tri hiểu rõ hơn về những quyết, biện pháp được đưa ra, từ đó thể đồng thuận và ủng hộ trong quá trình thực hiện. 

Cuối cùng, đại biểu nên phân tích và đánh giá tình hình kinh tế - xã hội của địa phương, đồng thời giải đáp những vấn đề mà cử tri quan tâm. Điều này không chỉ giúp cử tri có cái nhìn toàn diện hơn về bối cảnh phát triển của địa phương mà còn tạo sự tin tưởng và gắn kết giữa đại biểu và cử tri.

- Hình thức:

Để tiếp xúc cử tri một cách hiệu quả, có thể tổ chức gặp gỡ cử tri theo từng tổ dân, phố, thôn, làng. Điều này giúp đại biểu tiếp cận trực tiếp và sâu sát với từng nhóm dân cư, lắng nghe những ý kiến, nguyện vọng cụ thể và thiết thực của họ.

Ngoài ra, việc phối hợp với Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn để tổ chức các buổi tiếp xúc cử tri định kỳ cũng là một hình thức quan trọng. Những buổi gặp gỡ định kỳ này tạo ra một lịch trình cụ thể, giúp cử tri có cơ hội chuẩn bị và tham gia tích cực vào quá trình đối thoại với đại biểu.

Đại biểu cũng cần sẵn sàng tiếp đón cử tri đến gặp gỡ, trao đổi trực tiếp tại văn phòng. Đây là cách tiếp xúc mở, tạo điều kiện cho cử tri có thể gặp gỡ và trao đổi trực tiếp với đại biểu bất cứ khi nào có nhu cầu hoặc có những vấn đề cần giải quyết này.

Cuối cùng, việc sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng để thông tin và trao đổi với cử tri cũng là một hình thức không thể thiếu. Các phương tiện này không chỉ giúp đưa thông tin đến cử tri một cách nhanh chóng và rộng rãi mà còn tạo ra một kênh tương tác thuận tiện, giúp cử tri có thể theo dõi và tham gia các hoạt động của đại biểu và Hội đồng nhân dân một cách dễ dàng hơn.

4. Quy trình thực hiện việc tiếp xúc cử tri

Bước đầu tiên trong quy trình này là xác định thời gian và địa điểm tiếp xúc. Đại biểu Hội đồng nhân dân sẽ phối hợp chặt chẽ với Ủy ban nhân dân cấp xã, phường, thị trấn và các cơ quan, tổ chức có liên quan đến thông tin cụ thể về thời gian và địa điểm diễn ra buổi tiếp xúc cử tri.

Chuẩn bị nội dung tiếp xúc: Đại biểu HĐND tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri đã phản ánh trước đó nghiên cứu các văn bản pháp  luật, chuẩn bị nội dung trả lời cử tri.

Tiếp xúc cử tri: Đại biểu HĐND đến địa điểm tiếp xúc theo lịch thông  báo, lắng nghe ý kiến, kiến nghị của cử tri, giải thích chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, pháp luật của Nhà nước, các nghị quyết của HĐND, trả lời những vấn đề cử tri quan tâm.

Tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri.

Bạn đọc có thể tham khảo bài viết sau: Hội đồng nhân dân là gì? Chức năng?
Bài viết trên luật Minh Khuê đã gửi tới bạn đọc chi tiết về vấn đề: Trách nhiệm tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân. Bạn đọc có bất kỳ thắc mắc về vấn đề pháp lý có thể liên hệ qua số tổng đài 19006161 hoặc thông qua địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn cụ thể.