Trẻ em dưới 16 tuổi phạm tội thì phải xử lý như thế nào?

Luật sư trả lời:

Theo quy định Điều 173 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) về tội trộm cắp tài sản:

1. Người nào trộm cắp tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 174, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.........

Cùng với đó, Điều 12 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự:

1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác.

2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, tội hiếp dâm, tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, tội cướp tài sản, tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều sau đây:

a) Điều 143 (tội cưỡng dâm); Điều 150 (tội mua bán người); Điều 151 (tội mua bán người dưới 16 tuổi);

b) Điều 170 (tội cưỡng đoạt tài sản); Điều 171 (tội cướp giật tài sản); Điều 173 (tội trộm cắp tài sản); Điều 178 (tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản);

c) Điều 248 (tội sản xuất trái phép chất ma túy); Điều 249 (tội tàng trữ trái phép chất ma túy); Điều 250 (tội vận chuyển trái phép chất ma túy); Điều 251 (tội mua bán trái phép chất ma túy); Điều 252 (tội chiếm đoạt chất ma túy);.......

Hành vi trên của cháu bé kia có dấu hiệu của tội phạm quy định tại Điều 173 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Căn cứ theo quy định tại Điều 9 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), thì hành vi trộm cắp tài sản là 8 triệu đồng của cháu bé có dấu hiệu của tội phạm ít nghiêm trọng. Vì vậy, cháu bé sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự đối với hành vi này do vẫn chưa đủ 16 tuổi. Tuy nhiên cháu bé vẫn bị xử lý theo quy định tại Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012 và các văn bản pháp luật có liên quan.

Theo quy định tại Điểm a khoản 1 Điều 15 Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; phòng, chống bạo lực gia đình thì hành vi trộm cắp tài sản sẽ bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng, bị tịch thu tang vật và phương tiện vi phạm hành chính.

Ngoài ra, Điều 22 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định: "Cảnh cáo được áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ và theo quy định thì bị áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo hoặc đối với mọi hành vi vi phạm hành chính do người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện. Cảnh cáo được quyết định bằng văn bản”.

Tuy nhiên, khoản 3 Điều 134 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định một trong các nguyên tắc xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên là: "Trường hợp người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi vi phạm hành chính thì không áp dụng hình thức phạt tiền”.

Do đó, theo các quy định trên và quy định tại Điều 89 và Điều 90 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 thì cháu bé đã nhiều lần có hành vi trộm cắp nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự nên trong trường hợp này phải chịu hình phạt cảnh cáo; áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn trong khoảng thời gian từ 03 tháng đến 06 tháng; đồng thời bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.

>> Xem thêm: Giao cấu với trẻ em dưới 16 tuổi tự nguyện thì có phạm tội?

Luật sư trả lời:

Điều 586, Bộ Luật dân sự năm 2015 quy định như sau:

"Điều 586. Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại của cá nhân

1. Người từ đủ mười tám tuổi trở lên gây thiệt hại thì phải tự bồi thường.

2. Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu, trừ trường hợp quy định tại Điều 599 của Bộ luật này.

Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.

Theo dữ liệu bạn đưa ra thì thời điểm bạn gây ra thiệt hại là 14 tuổi do đócha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại.

Hiện tại bạn cũng có nhu cầu đi ra nước ngoài du lịch. Tuy nhiên với dữ liệu bạn đưa ra thì bạn chưa hoàn thành trách nhiệm bồi thường do đó theo quy định tại Điều 21 Nghị định 136/2007/NĐ-CP thì bạn tạm thời chưa được xuất cảnh, cụ thể:

"Điều 21. Công dân Việt Nam ở trong nước chưa được xuất cảnh nếu thuộc một trong những trường hợp sau đây:

1. Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc có liên quan đến công tác điều tra tội phạm.

2. Đang có nghĩa vụ chấp hành bản án hình sự.

3. Đang có nghĩa vụ chấp hành bản án dân sự, kinh tế; đang chờ để giải quyết tranh chấp về dân sự, kinh tế.

Từ sáng sớm ở Thái Nguyên trời rất nóng bức. 7h sáng, bé Nhật Minh (nạn nhân) được mẹ và rất đông người thân đưa đến phiên xử người đàn bà đang tâm đâm kim xuyên thóp của bé. Cậu bé 9 tháng mặc bộ phông đỏ, ngoan ngoãn nằm trong tay mẹ, không một tiếng khóc dù xung quanh khá ồn ào và nhiều người lạ ghé vào hỏi thăm sức khỏe.

Ông Hồng (bố của bé Minh, chồng của bị cáo Duân) và hai con có mặt ở tòa. Ngồi cạnh nhau, nhưng ông Hồng và chị Thanh (mẹ bé Minh) không nói với nhau câu gì.

Ở phía trên vành móng ngựa, bị cáo Duân mặc áo sơ mi dài, tóc buộc cao không một lần quay xuống nhìn chồng.

Luật sư tư vấn pháp luật hình sự qua điện thoại gọi: 1900.6162

Khi HĐXX xét hỏi, bị cáo nhanh chóng thừa nhận toàn bộ cáo buộc của cơ quan công tố khiến phần thẩm vấn kết thúc chóng vánh. Theo đó, khi chồng thú nhận có con riêng với chị Thanh trong lúc đi làm công trình ở Thái Nguyên, bà Duân rất bực tức. Từ Hà Nội, "bà cả" rủ thêm chị dâu đến Thái Nguyên để tìm hiểu "bà hai".

Gặp nhau, hai người đàn bà nói chuyện không căng thẳng vì chị Thanh bảo chỉ muốn có đứa con để vỗ về chăm sóc chứ không có ý định "chiếm" ông Hồng. Chị Thanh tin tưởng vào sự vị tha của bà Duân và còn đưa đứa con mới 40 ngày tuổi cho bà này bế.

Bị cáo Duân khai không có ý định sát hại đứa con riêng của chồng. Khi đang ở nhà chị Thanh thì ông Hồng biết chuyện bà tìm đến đây nên gọi điện thoại với lời lẽ bức xúc, văng tục. Theo bà Duân, lúc đó đang ở trong bếp, sẵn cơn tức giận lại thấy chiếc kim khâu lốp ở trên mặt bếp gas, nên đã lật mũ của đứa trẻ, cầm kim đâm xuyên thóp.

"Tôi không có ý định giết đứa trẻ. Lúc đó tức tối quá mà làm vậy chứ không lường trước được hậu quả", bị cáo trả lời với thái độ khá dửng dưng.

Suốt phiên xử, bà Duân không có một câu nói hay cử chỉ tỏ thái độ hối hận, xin lỗi bé Nhật Minh về hành vi nghiêm trọng đã gây ra. Chỉ khi tòa yêu cầu nhận diện nạn nhân, bị cáo mới quay xuống và xác nhận đứa trẻ đang bú sữa trong vòng tay mẹ là người đã bị bà sát hại.

Trong quá trình thẩm vấn, bức xúc trước lời khai của bà Duân về cái kim trên mặt bếp gas, chị Thanh khẳng định gia đình chưa bao giờ sử dụng vật này nên không thể có nó. Hơn nữa, 6 ngày sau khi hành vi của bà Duân bị phát hiện, gia đình chị Thanh còn phát hiện thêm 2 chiếc kim nữa ở cửa sổ, gần với vị trí giường ngủ của bé Minh.

Trước tòa, ông Hồng thừa nhận biết vợ tìm đến nhà chị Thanh đã văng tục khi nói chuyện qua điện thoại. Ông này không một lời xin tòa án giảm nhẹ hình phạt cho vợ.

Đánh giá hành vi của bị cáo Duân, VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt 7-8 năm tù, thấp hơn khung hình phạt truy tố, do có nhiều tình tiết giảm nhẹ như: đã tự nguyện bồi thường thiệt hại; gây án trong khi tinh thần bị kích động và hội phụ nữ xã có đơn xin giảm nhẹ án tù...

Bất ngờ trước mức án đề nghị của VKS, mẹ nạn nhân cho rằng hình phạt này "quá nhẹ", cần xử nghiêm khắc hơn nữa.

Sau khoảng nửa tiếng đánh giá chứng cứ, diễn biến phiên xử, TAND Thái Nguyên ra phán quyết phạt bị cáo Duân mức án 12 năm tù về tội giết người với tình tiết giết trẻ em. Đây là mức hình phạt thấp nhất theo quy định của Bộ luật hình sự với người có hành vi này.Tòa vừa tuyên án, bị cáo Duân đã ngất xỉu ngay trước vành móng ngựa.

HĐXX nhận định, hành vi sát hại trẻ em là nguy hiểm dù giết người không thành. Tòa không chấp nhận tình tiết giảm nhẹ hình phạt mà VKS đã áp dụng với lý do bị cáo phạm tội trong tình trạng tinh thần bị kích động mạnh bởi hành vi trái phép luật của chồng và mẹ nạn nhân... Do vậy, HĐXX không thuận theo mức án đề nghị của VKS.

Hôm nay, tại UBND phường Cô Giang, quận 1 (TPHCM), TAND quận 1 đã tổ chức xin lỗi công khai đối với chị Trương Thị Kim Hoàn (26 tuổi) vì đã xét xử oan sai. Trước đó, cơ quan này cũng đã bồi thường hơn 143 triệu đồng và đăng lời xin lỗi trên báo chí.

Luật sư tư vấn pháp luật hình sự qua điện thoại gọi: 1900.6162

Theo TAND quận 1, cuối tháng 5/2004, công an đã bắt được một băng nhóm bán lẻ heroin tại khu vực Cô Bắc – Đề Thám, trong đó có 5 người trong cùng một gia đình. Tại cơ quan điều tra, hai chị em ruột trong gia đình này đã khai nguồn ma túy do Hoàn cung cấp.

Từ lời khai này, 3 tháng sau, Hoàn bị khởi tố về hành vi “mua bán trái phép chất ma túy” mặc dù cơ quan chức năng không thu giữ được bất kì vật chứng nào. Đến giữa năm 2005, TAND quận 1 tuyên phạt Hoàn 10 năm tù nhưng sau đó bản án này đã được Ủy ban Thẩm phán TAND TP HCM hủy vì vi phạm tố tụng. Tháng 9/2007, xử lần 2, TAND quận 1 tiếp tục tuyên buộc Hoàn 10 năm tù nhưng cũng bị TAND TP HCM xử phúc thẩm tuyên hủy án.

Thêm 1 năm Hoàn phải ngồi tù chờ cơ quan chức năng điều tra lại. Một nghi vấn được xác định là Hoàn có mâu thuẫn ái tình với hai chị em “gia đình ma túy” kia nên bị vu oan nhưng hồ sơ vụ việc vẫn được chuyển qua tòa quận 1 xét xử.

Trong phiên xử sơ thẩm lần 3 (tháng 12/2008), Hoàn vẫn tiếp tục kêu oan. Đồng thời, công tố viên cũng yêu cầu hoãn phiên tòa vì vi phạm tố tụng và có nhiều tình tiết phải làm rõ nhưng không được chấp nhận nên bỏ ra về. Phiên tòa phải hoãn xử.

Đến tháng 2/2009, VKSND quận 1 đã kết luận không đủ cơ sở buộc tội và rút toàn bộ quyết định truy tố đối với Hoàn. Một tháng sau, tòa cùng cấp cũng chính thức giao quyết định đình chỉ vụ án cho chị Hoàn. Ngay sau đó, chị này đã làm đơn yêu cầu TAND quận 1 phải bồi thường vì đã kết án oan đối với mình.

Phát biểu tại buổi xin lỗi công khai, bà Huỳnh Ngọc Thanh Thủy, phó Chánh án TAND quận 1 mong được sự thông cảm của chị Hoàn và gia đình, mong các cơ quan địa phương giúp đỡ chị Hoàn hòa nhập cuộc sống trong thời gian tới.

(MINH KHUE LAW FIRM: Biên tập.)

>> Luật sư tư vấn pháp luật hình sự qua điện thoại gọi: 1900.6162

 Trả lời: