Trường hợp tổ chức kinh doanh hàng hóa có khuyết tật được miễn trách nhiệm bồi thường

1. Căn cứ pháp luật quy định về trách nhiệm bồi thường của tổ chức kinh doanh hàng hóa có khuyết tật

Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 là cột mốc quan trọng trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam. Theo Luật này, người tiêu dùng được công nhận là đối tượng chủ thể của quyền lợi pháp lý, đồng thời phải chấp hành các nghĩa vụ và trách nhiệm được quy định để bảo vệ quyền lợi của chính mình và cộng đồng.

Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 đặt ra các nguyên tắc cơ bản như: công bằng, minh bạch, tích cực, xây dựng mối quan hệ đối tác giữa người tiêu dùng và các tổ chức, cá nhân kinh doanh; tôn trọng và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng làm trọng tâm.

Đặc biệt, Luật rõ ràng quy định về quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng, nhấn mạnh đến quyền lợi cơ bản như quyền được bảo vệ tính mạng, sức khỏe, an toàn của bản thân và gia đình; quyền được bảo vệ thông tin cá nhân, quyền lựa chọn, quyền biết thông tin đầy đủ, chính xác về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; quyền khiếu nại, yêu cầu bồi thường khi bị vi phạm quyền lợi.

Đồng thời, Luật cũng đưa ra các nghĩa vụ mà người tiêu dùng cần phải thực hiện như: tuân thủ các quy định của pháp luật, trung thực, không lạm dụng quyền lợi, bảo vệ môi trường và nguồn tài nguyên.

Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng được đề cập cụ thể, gồm: cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đảm bảo chất lượng, an toàn cho người tiêu dùng; cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; giải quyết khiếu nại, tranh chấp của người tiêu dùng một cách nhanh chóng, hiệu quả và công bằng.

Cơ quan, tổ chức có trách nhiệm và hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng gồm: thiết lập và thúc đẩy việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; giám sát, kiểm tra việc thực hiện pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; xử lý vi phạm pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng theo quy định của pháp luật.

Luật cũng quy định rõ các cơ chế giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh nhằm đảm bảo tính công bằng và minh bạch, từ đó nâng cao sự tin tưởng và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng.

Quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là hoạt động quan trọng, đảm bảo sự liên kết và hiệu quả trong thực hiện Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, từ đó xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh, bảo vệ người tiêu dùng và đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế xã hội.

2. Khái niệm hàng hóa khuyết tật và trách nhiệm bồi thường thiệt hại của tổ chức kinh doanh

Theo khoản 4 Điều 3 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, các quy định về sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật đã được quy định rõ ràng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Khuyết tật của sản phẩm, hàng hóa được hiểu là những sản phẩm không đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, có thể gây ra thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe hoặc tài sản của người tiêu dùng, dù đã được sản xuất theo đúng tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật hiện hành.

Luật quy định rõ các trường hợp mà sản phẩm, hàng hóa có thể bị coi là có khuyết tật bao gồm: (a) các sản phẩm hàng loạt có khuyết tật phát sinh từ thiết kế kỹ thuật; (b) các sản phẩm đơn lẻ có khuyết tật do quá trình sản xuất, chế biến, vận chuyển, lưu giữ và sử dụng; (c) các sản phẩm tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn trong quá trình sử dụng mà không có hướng dẫn, cảnh báo đầy đủ cho người tiêu dùng. Quan trọng hơn, luật cũng xác định rằng mặc dù sản phẩm, hàng hóa có thể tuân theo các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật hiện hành, nếu sau đó phát hiện ra có khuyết tật, những sản phẩm này vẫn sẽ được xem xét là có khuyết tật theo quy định của luật.

Tuy nhiên, để áp dụng các quy định này, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2024, từ đó đảm bảo rằng các quyền lợi cơ bản của người tiêu dùng được bảo vệ một cách toàn diện và hiệu quả. Điều này cũng phản ánh cam kết của nhà nước trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa cũng như tăng cường an ninh, an toàn cho người tiêu dùng trong xã hội ngày càng phát triển và tiên tiến hơn.

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của tổ chức kinh doanh khi hàng hóa có khuyết tật được quy định rõ trong Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 của Việt Nam. Theo luật này, tổ chức kinh doanh chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại khi sản phẩm, hàng hóa mà họ cung cấp cho người tiêu dùng có khuyết tật và gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng.

Cụ thể, trách nhiệm này bao gồm các điều sau:

- Trách nhiệm chung: Tổ chức kinh doanh phải chịu trách nhiệm đảm bảo rằng sản phẩm, hàng hóa mà họ cung cấp phải đáp ứng được các tiêu chuẩn về an toàn, chất lượng và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan. Nếu sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật gây ra thiệt hại cho người tiêu dùng, tổ chức kinh doanh sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường.

- Trách nhiệm về thông tin: Tổ chức kinh doanh có nghĩa vụ cung cấp cho người tiêu dùng thông tin đầy đủ, chính xác và đúng thời điểm về sản phẩm, hàng hóa, bao gồm cả các cảnh báo về các rủi ro có thể xảy ra từ việc sử dụng sản phẩm, hàng hóa. Nếu không cung cấp đầy đủ thông tin hoặc cung cấp thông tin sai lệch, tổ chức kinh doanh sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

- Trách nhiệm khi có khuyết tật không phát hiện được: Nếu sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật mà không thể phát hiện được vào thời điểm cung cấp (ví dụ như khuyết tật từ thiết kế kỹ thuật), tổ chức kinh doanh sẽ vẫn phải chịu trách nhiệm bồi thường, trừ khi có thể chứng minh rằng khuyết tật đó không thể phát hiện được bằng trình độ khoa học, công nghệ hiện đại tính đến thời điểm đó.

- Trách nhiệm khi người tiêu dùng có sử dụng sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật dù đã được cảnh báo: Tổ chức kinh doanh cũng sẽ không chịu trách nhiệm bồi thường nếu họ đã cung cấp đầy đủ thông tin cho người tiêu dùng về các rủi ro có thể từ sản phẩm, hàng hóa và người tiêu dùng vẫn cố ý sử dụng và gây ra thiệt hại cho mình.

- Trách nhiệm khác theo quy định của pháp luật: Ngoài những trường hợp cụ thể được quy định, tổ chức kinh doanh còn phải chịu trách nhiệm bồi thường theo các quy định khác của pháp luật, bao gồm cả quy định về dân sự và các lĩnh vực liên quan.

Tóm lại, trách nhiệm bồi thường thiệt hại của tổ chức kinh doanh khi hàng hóa có khuyết tật là một phần quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và quyền lợi của người tiêu dùng, đồng thời cũng khuyến khích các tổ chức, cá nhân kinh doanh nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa để tránh các rủi ro và tranh chấp pháp lý.

3. Trường hợp tổ chức kinh doanh hàng hóa có khuyết tật được miễn trách nhiệm bồi thường

Theo Điều 35 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, các trường hợp miễn trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sản phẩm, hàng hóa có khuyết tật gây ra được quy định rất cụ thể, nhằm đảm bảo sự công bằng và minh bạch giữa các bên liên quan.

Trước hết, tổ chức và cá nhân kinh doanh sẽ được miễn trách nhiệm nếu có khẳng định được rằng khuyết tật của sản phẩm, hàng hóa không thể phát hiện được bằng trình độ khoa học, công nghệ hiện đại tính đến thời điểm sản phẩm, hàng hóa gây thiệt hại. Điều này có nghĩa là sản phẩm, hàng hóa có thể tuân theo các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật hiện hành nhưng vẫn có thể tồn tại những khuyết tật không thể dễ dàng phát hiện.

Thứ hai, tổ chức, cá nhân kinh doanh sẽ không chịu trách nhiệm bồi thường nếu họ đã thực hiện đầy đủ các biện pháp quy định tại Điều 32 và Điều 33 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023. Điều này áp dụng trong trường hợp người tiêu dùng đã nhận được đầy đủ thông tin về sản phẩm, hàng hóa, nhưng vẫn cố ý sử dụng và gây ra thiệt hại cho mình.

Cuối cùng, Luật cũng có quy định về các trường hợp khác được xác định bởi pháp luật về dân sự và các quy định khác có liên quan. Điều này nhằm đảm bảo rằng các trường hợp đặc biệt và ngoài dự kiến đều được xử lý một cách hợp lý và công bằng.

Với các quy định rõ ràng này, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 không chỉ tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và minh bạch mà còn bảo vệ người tiêu dùng khỏi những tổn thất không mong muốn trong quá trình sử dụng sản phẩm, hàng hóa trên thị trường. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ cũng như sự tin tưởng của người tiêu dùng đối với thị trường tiêu dùng trong nước.

Xem thêm bài viết: Bồi thường thiệt hại do hành vi vi phạm pháp luật cạnh tranh gây ra ở Việt Nam

Khi quý khách có thắc mắc về quy định pháp luật, vui lòng liên hệ đến hotline 19006162 hoặc gửi thư tư vấn đến địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn, giải đáp quy định pháp luật nhanh chóng.