Nhà thầu có thể vừa thi công vừa thẩm tra vừa thiết kế được không?

1. Hiểu rõ về các khái niệm

Nhà thầu là một tổ chức hoặc cá nhân có đủ năng lực chuyên môn và kinh nghiệm để thực hiện các công việc xây dựng theo hợp đồng đã ký kết với chủ đầu tư. Nhà thầu chịu trách nhiệm về chất lượng, tiến độ và an toàn của công trình.

Thi công

Quy trình

- Quy trình thi công xây dựng thường bao gồm các giai đoạn sau:

+ Chuẩn bị: Chuẩn bị mặt bằng, nghiệm thu thiết kế, chuẩn bị vật liệu, máy móc, nhân công.

+ Thi công phần thô: Thi công móng, tường, sàn, mái, hệ thống điện nước.

+ Hoàn thiện: Lát sàn, sơn tường, lắp đặt thiết bị vệ sinh, cửa, hệ thống điện, nước.

+ Bàn giao: Nghiệm thu công trình, bàn giao cho chủ đầu tư.

Thẩm tra

- Mục đích

+ Đảm bảo chất lượng: Thẩm tra nhằm kiểm tra xem chất lượng công trình có đạt tiêu chuẩn thiết kế và quy định của pháp luật hay không.

+ Phát hiện sai sót: Thẩm tra giúp phát hiện các sai sót, khuyết điểm trong quá trình thi công để kịp thời sửa chữa.

+ Đánh giá tiến độ: Thẩm tra giúp đánh giá tiến độ thi công có đúng theo kế hoạch hay không.

Thiết kế

- Các giai đoạn thiết kế

+ Khảo sát: Thu thập thông tin về địa hình, địa chất, yêu cầu của chủ đầu tư.

+ Phác thảo ý tưởng: Lên ý tưởng sơ bộ về kiến trúc, bố cục công trình.

+ Thiết kế kỹ thuật: Chi tiết hóa ý tưởng, tính toán kết cấu, hệ thống điện nước, v.v.

+ Thiết kế thi công: Vẽ các bản vẽ chi tiết để làm cơ sở cho việc thi công.

2. Quy định pháp luật về nhà thầu

Theo quy định của pháp luật tại Điểm đ Khoản 1 Điều 99 Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư 2020 và quy định tại Khoản 5 Điều 6 luật Đấu thầu 2023 có những quy định cụ thể như sau:

- Về việc nộp hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển:

+ Các nhà thầu khi nộp hồ sơ quan tâm hoặc hồ sơ dự sơ tuyển phải đảm bảo tính độc lập về mặt pháp lý và tài chính đối với các nhà thầu tư vấn thực hiện lập hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, đánh giá hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, và thẩm định kết quả mời quan tâm, kết quả sơ tuyển.

- Đối với các nhà thầu tham dự thầu:

+ Các nhà thầu này phải đảm bảo tính độc lập về mặt pháp lý và tài chính với các chủ đầu tư, bên mời thầu;

+ Với các nhà thầu tư vấn lập, thẩm tra, thẩm định hồ sơ thiết kế, dự toán; lập, thẩm định hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu; đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất; thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu đó;

+ Và với các nhà thầu khác cùng tham dự thầu trong cùng một gói thầu đối với các trường hợp đấu thầu hạn chế.

- Đối với nhà thầu tư vấn giám sát thực hiện hợp đồng:

+ Nhà thầu tư vấn giám sát phải đảm bảo tính độc lập về mặt pháp lý và tài chính đối với nhà thầu thực hiện hợp đồng và nhà thầu tư vấn kiểm định gói thầu đó.

- Đối với các nhà đầu tư tham dự thầu:

+ Nhà đầu tư tham dự thầu phải đảm bảo tính độc lập về mặt pháp lý và tài chính với nhà thầu tư vấn đấu thầu đối với các dự án đầu tư có sử dụng đất cho đến ngày ký kết hợp đồng dự án, cũng như với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền và bên mời thầu.

- Quy định chi tiết của Chính phủ:

+ Chính phủ sẽ có các quy định chi tiết liên quan đến Điều này.

Như vậy, căn cứ vào Điểm đ Khoản 1 Điều 99 Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư 2020 và khoản 5 Điều 6 Luật đấu thầu 2023, nhà thầu thi công phải đảm bảo tính độc lập với nhà thầu thẩm tra và thẩm định hồ sơ thiết kế. Điều này có nghĩa là nhà thầu không được phép vừa thi công vừa thẩm tra thiết kế, để đảm bảo tính khách quan và minh bạch trong quá trình đấu thầu và thực hiện các dự án.

3. Ưu và nhược điểm của việc một nhà thầu thực hiện trọn gói

Ưu điểm

- Tiết kiệm thời gian: Nhà thầu sẽ chịu trách nhiệm toàn bộ quá trình, từ thiết kế đến hoàn thiện, giúp bạn không phải lo lắng về các khâu trung gian, rút ngắn thời gian xây dựng.

- Tiết kiệm công sức: Bạn không cần phải trực tiếp quản lý công trình, tìm kiếm vật liệu, thuê nhân công, mà chỉ cần trao đổi với nhà thầu.

- Đảm bảo chất lượng: Các nhà thầu chuyên nghiệp thường có quy trình làm việc rõ ràng, sử dụng vật liệu chất lượng, đảm bảo công trình đạt tiêu chuẩn.

- Dễ dàng quản lý chi phí: Nhà thầu sẽ cung cấp bảng dự toán chi tiết ngay từ đầu, giúp bạn dễ dàng kiểm soát và quản lý tài chính.

- Đảm bảo tính thẩm mỹ: Với kinh nghiệm và đội ngũ thiết kế chuyên nghiệp, nhà thầu sẽ mang đến cho bạn một ngôi nhà đẹp mắt, phù hợp với phong cách và sở thích của bạn.

Nhược điểm

- Khó kiểm soát chi tiết: Khi giao toàn bộ công việc cho nhà thầu, bạn khó có thể kiểm soát chi tiết từng hạng mục công trình.

- Chi phí có thể cao hơn: So với việc tự tìm kiếm vật liệu và nhân công, chi phí xây dựng trọn gói thường cao hơn do đã bao gồm tất cả các khoản phí.

- Khó thay đổi thiết kế: Một khi đã ký hợp đồng, việc thay đổi thiết kế sẽ phức tạp và có thể phát sinh thêm chi phí.

- Khó tìm nhà thầu uy tín: Trên thị trường có rất nhiều nhà thầu, việc lựa chọn một đơn vị uy tín, có năng lực là điều không dễ dàng.

- Rủi ro phát sinh thêm chi phí: Trong quá trình thi công, có thể phát sinh những vấn đề không lường trước, dẫn đến tăng chi phí.

4. Các hình thức hợp đồng thường gặp

Hình thức tổng hợp:

- Nhà thầu thực hiện toàn bộ quá trình: Nhà thầu chính sẽ chịu trách nhiệm về toàn bộ công việc của dự án, từ khâu thiết kế, thi công cho đến hoàn thiện.

- Ưu điểm:

+ Quản lý dự án tập trung, giảm thiểu rủi ro phát sinh do sự phối hợp giữa nhiều nhà thầu.

+ Tiến độ dự án được đảm bảo tốt hơn.

+ Chất lượng công trình đồng đều.

- Nhược điểm:

+ Nhà thầu chính phải chịu trách nhiệm cao, rủi ro lớn.

+ Khó khăn trong việc quản lý các gói thầu chuyên ngành.

+ Chi phí có thể cao hơn so với hình thức phân chia.

Hình thức phân chia:

- Mỗi gói thầu giao cho một nhà thầu khác nhau: Dự án được chia thành nhiều gói thầu nhỏ, mỗi gói thầu sẽ được giao cho một nhà thầu chuyên môn thực hiện.

- Ưu điểm:

+ Tận dụng được thế mạnh của các nhà thầu chuyên ngành.

+ Giảm thiểu rủi ro cho chủ đầu tư.

+ Giá cả cạnh tranh hơn.

- Nhược điểm:
+ Khó khăn trong việc phối hợp giữa các nhà thầu.

+ Tiến độ dự án có thể bị ảnh hưởng.

+ Chất lượng công trình có thể không đồng đều.

Hình thức kết hợp:

- Kết hợp cả hai hình thức trên: Chủ đầu tư sẽ lựa chọn một số gói thầu quan trọng giao cho nhà thầu chính thực hiện, các gói thầu còn lại sẽ được phân chia cho các nhà thầu khác.

- Ưu điểm:

+ Kết hợp được ưu điểm của cả hai hình thức trên.

+ Đảm bảo chất lượng và tiến độ cho các gói thầu quan trọng.

+ Tối ưu hóa chi phí.

- Nhược điểm:

+ Quản lý dự án phức tạp hơn.

+ Cần có kinh nghiệm để lựa chọn hình thức kết hợp phù hợp.

5. Lựa chọn nhà thầu phù hợp

Kinh nghiệm:

- Thâm niên hoạt động: Nhà thầu có nhiều năm kinh nghiệm thường có năng lực quản lý dự án tốt hơn và ít gặp phải rủi ro hơn.

- Dự án đã thực hiện: Yêu cầu nhà thầu cung cấp danh sách các dự án đã hoàn thành, quy mô và loại hình công trình tương tự với dự án của bạn.

- Tham khảo ý kiến khách hàng: Tìm hiểu ý kiến của những khách hàng đã từng hợp tác với nhà thầu đó để đánh giá chất lượng dịch vụ và năng lực thực tế.

Năng lực:

- Đội ngũ nhân viên: Đội ngũ kỹ sư, kiến trúc sư, công nhân có tay nghề cao, kinh nghiệm và được đào tạo bài bản là yếu tố quan trọng đảm bảo chất lượng công trình.

- Trang thiết bị: Nhà thầu cần trang bị đầy đủ các máy móc, thiết bị hiện đại để phục vụ cho quá trình thi công.

- Chất lượng vật liệu: Nhà thầu nên sử dụng các loại vật liệu xây dựng có chất lượng cao, đảm bảo tiêu chuẩn và nguồn gốc rõ ràng.

Uy tín:

- Giấy phép kinh doanh: Kiểm tra giấy phép kinh doanh, các chứng nhận chất lượng, an toàn lao động của nhà thầu.

- Hợp đồng rõ ràng: Đọc kỹ hợp đồng trước khi ký kết, đảm bảo các điều khoản về quyền lợi, nghĩa vụ của cả hai bên được quy định cụ thể.

- Phản hồi khách hàng: Tìm kiếm thông tin trên mạng hoặc hỏi người quen về uy tín của nhà thầu.

Quy mô:

- Quy mô công ty: Nhà thầu có quy mô lớn thường có khả năng quản lý các dự án lớn, phức tạp hơn.

- Tài chính: Nhà thầu cần có tiềm lực tài chính ổn định để đảm bảo tiến độ thi công và chất lượng công trình.

Bạn đọc có bất kỳ thắc mắc về vấn đề pháp lý có thể liên hệ qua số tổng đài 19006162 hoặc thông qua địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ.