Trường hợp nhà thầu nước ngoài liên danh với nhà thầu trong nước bị hủy thầu

1. Quy định pháp lý về liên doanh nhà thầu

Liên danh nhà thầu hay nhà thầu liên danh là việc hai hoặc nhiều doanh nghiệp đứng tên để cùng nhau dự thầu, dưới tư cách là nhà thầu liên danh và thực hiện gói thầu theo hồ sơ mời thầu được phát hành. "Nhà thầu liên danh" và "Liên danh nhà thầu" bản chất là một khái niệm chỉ một nhà thầu cụ thể được hợp thành từ nhiều thành viên. Để hình thành một liên danh trong đấu thầu, việc đầu tiên là giữa các nhà thầu phải thực hiện một thỏa thuận liên danh. Bản thân các thành viên tham gia trong liên danh cũng phải có năng lực, kinh nghiệm tương ứng với phần việc mình đảm nhiệm trong gói thầu đó. Không có chuyện "gánh team", nghĩa là liên danh không phải do doanh nghiệp không đủ năng lực hay kinh nghiệm mà là do họ đảm bảo năng lực kinh nghiệm cho phần công việc mà mình đảm nhiệm.

Khi một nhà thầu đã tham gia với tư cách là thành viên của một liên danh tham dự gói thầu cụ thể nào đó rồi thì không được phép tham dự độc lập hoặc với một bên khác nữa để tham dự gói thầu đó. Đối với đấu thầu hạn chế, các nhà thầu có tên trong danh sách ngắn không được liên danh với nhau để tham dự thầu. Đối với đấu thầu quốc tế, nhà thầu nước ngoài phải liên danh với nhà thầu trong nước hoặc sử dụng nhà thầu phụ trong nước khi tham dự thầu quốc tế tại Việt Nam, trừ trường hợp nhà thầu trong nước không đủ năng lực tham gia vào bất kỳ phần công việc nào của gói thầu.

Khi tham dự thầu với tư cách liên danh, cần lưu ý một số nội dung sau: Thành viên nào chịu trách nhiệm thực hiện bảo lãnh cho cả liên danh? Nếu thực hiện bảo lãnh riêng lẽ thì phải đảm bảo tổng giá trị không nhỏ hơn yêu cầu của hồ sơ mời thầu. Việc phân chia công việc phải đủ rõ ràng, không được chồng chéo nhau, tỷ lệ cũng phải được ghi cụ thể đảm bảo tổng tỷ lệ đủ 100%. Đối với gói thầu mua sắm hàng hóa chỉ gồm một mặt hàng và không có dịch vụ gì đi kèm thì không được liên danh để tham dự thầu.

Trước đây, theo quy định phần việc của liên danh tương ứng với tỷ lệ thỏa thuận trong liên danh thì hồ sơ năng lực kinh nghiệm của từng thành viên phải tương ứng với tỷ lệ đó (số liệu về báo cáo tài chính, hợp đồng tương tự). Nhưng hiện nay, theo các mẫu hồ sơ mời thầu ban hành kèm theo Thông tư số 08/2022, số liệu về báo cáo tài chính (doanh thu) không cần phải đảm bảo theo tỷ lệ đó nữa, chỉ cần tổng doanh thu của liên danh đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu là đạt (mà không cần từng thành viên đáp ứng yêu cầu về doanh thu tương ứng với tỷ lệ đảm nhận). Một thành viên trong liên danh vi phạm thì cả liên danh đó sẽ cũng bị xem là vi phạm. Khi thương thảo hợp đồng và ký kết thực hiện hợp đồng, tất cả các thành viên liên danh đều phải tham gia ký, không được ủy quyền.

2. Các trường hợp nhà thầu liên danh bị hủy thầu

Căn cứ khoản 1 Điều 17 Luật Đấu thầu 2023, các trường hợp hủy thầu đối với lựa chọn nhà thầu được quy định rõ ràng nhằm đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình đấu thầu. Cụ thể, việc hủy thầu sẽ được thực hiện khi tất cả hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất không đáp ứng được các yêu cầu đã được nêu trong hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu và hồ sơ yêu cầu. Điều này nhằm đảm bảo rằng chỉ những nhà thầu có đủ năng lực và kinh nghiệm mới có thể tham gia và thực hiện gói thầu.

Bên cạnh đó, nếu có sự thay đổi về mục tiêu, phạm vi đầu tư trong quyết định đầu tư đã được phê duyệt làm thay đổi khối lượng công việc hoặc tiêu chuẩn đánh giá đã ghi trong các hồ sơ liên quan, việc hủy thầu cũng sẽ được tiến hành. Điều này đảm bảo rằng mọi thay đổi quan trọng trong dự án đều được xem xét kỹ lưỡng và không ảnh hưởng đến quá trình lựa chọn nhà thầu.

Hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu và hồ sơ yêu cầu nếu không tuân thủ quy định của Luật Đấu thầu và các quy định pháp luật liên quan, dẫn đến việc nhà thầu được lựa chọn không đáp ứng yêu cầu để thực hiện gói thầu, cũng sẽ là một lý do để hủy thầu. Điều này giúp đảm bảo rằng mọi quy trình đấu thầu đều tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật, từ đó đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch.

Ngoài ra, nếu nhà thầu trúng thầu thực hiện các hành vi bị cấm theo quy định tại Điều 16 của Luật Đấu thầu, việc hủy thầu sẽ được thực hiện. Điều này giúp ngăn chặn các hành vi gian lận, tiêu cực và đảm bảo sự công bằng trong quá trình đấu thầu. Tương tự, nếu tổ chức, cá nhân khác ngoài nhà thầu trúng thầu thực hiện các hành vi bị cấm dẫn đến sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, việc hủy thầu cũng sẽ được áp dụng để đảm bảo tính công bằng và minh bạch của quá trình đấu thầu.

Đối với các nhà thầu nước ngoài liên danh với nhà thầu trong nước, việc hủy thầu sẽ xảy ra trong các trường hợp như hồ sơ không đáp ứng được các yêu cầu; có sự thay đổi về mục tiêu, phạm vi đầu tư đã được phê duyệt; hồ sơ không tuân thủ quy định pháp luật; nhà thầu trúng thầu hoặc tổ chức, cá nhân khác thực hiện các hành vi bị cấm dẫn đến sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu. Điều này đảm bảo rằng mọi nhà thầu, dù là trong nước hay nước ngoài, đều phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt và đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong quá trình đấu thầu.

3. Hậu quả của việc hủy thầu

Hậu quả của việc hủy thầu có thể có nhiều khía cạnh và tác động đến các bên liên quan trong quá trình đấu thầu. Dưới đây là một số hậu quả chính của việc hủy thầu:

• Trì hoãn tiến độ dự án: Việc hủy thầu có thể dẫn đến việc trì hoãn tiến độ thực hiện dự án. Quá trình đấu thầu sẽ phải bắt đầu lại từ đầu, kéo dài thời gian hoàn thành dự án và gây ảnh hưởng đến các kế hoạch đã định trước.
• Gia tăng chi phí: Việc hủy thầu và tổ chức lại quá trình đấu thầu có thể làm tăng chi phí cho chủ đầu tư. Các chi phí liên quan đến việc lập hồ sơ mời thầu mới, chi phí quản lý và các chi phí khác có thể tăng lên.
• Ảnh hưởng đến uy tín của chủ đầu tư: Việc hủy thầu có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của chủ đầu tư hoặc cơ quan tổ chức đấu thầu. Các nhà thầu có thể mất niềm tin vào tính minh bạch và công bằng của quy trình đấu thầu do đó có thể dẫn đến việc hạn chế sự tham gia của các nhà thầu uy tín trong các lần đấu thầu sau.
• Pháp lý và tranh chấp: Việc hủy thầu có thể dẫn đến các vấn đề pháp lý và tranh chấp giữa các bên liên quan. Các nhà thầu có thể khởi kiện chủ đầu tư hoặc cơ quan tổ chức đấu thầu nếu họ cho rằng việc hủy thầu không hợp lý hoặc vi phạm các quy định pháp luật.
• Lãng phí tài nguyên: Cả chủ đầu tư và các nhà thầu đều đã đầu tư tài nguyên và thời gian vào quá trình đấu thầu. Việc hủy thầu có thể dẫn đến lãng phí các nguồn lực này mà không đạt được kết quả mong muốn.
• Tác động tiêu cực đến các bên liên quan: Các bên liên quan như nhà thầu, nhà cung cấp và các đối tác có thể bị ảnh hưởng tiêu cực. Nhà thầu có thể mất cơ hội kinh doanh và các đối tác khác cũng có thể bị ảnh hưởng do các dự án bị trì hoãn hoặc hủy bỏ.
• Khó khăn trong việc tái tổ chức đấu thầu: Việc tổ chức lại quá trình đấu thầu có thể gặp nhiều khó khăn, nhất là khi cần đảm bảo các quy định pháp luật và tiêu chuẩn đánh giá mới. Điều này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và khả năng quản lý tốt từ phía chủ đầu tư.

Những hậu quả này đòi hỏi các cơ quan và chủ đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định hủy thầu, đảm bảo rằng quyết định này là cần thiết và được thực hiện theo đúng quy định pháp luật để giảm thiểu các tác động tiêu cực.

Trên đây là toàn bộ thông tin mà chúng tôi đưa ra về vấn đề này, quý khách có thể tham khảo thêm bài viết liên quan cùng chủ đề của Luật Minh Khuê như: Thuế nhà thầu nộp thay cho nước ngoài có được khấu trừ và tính vào chi phí không? Nếu quý khách có nhu cầu cần tư vấn pháp luật liên quan thì hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 19006162 hoặc email lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng./.