Mục lục bài viết
1. Khái niệm thời hiệu yêu cầu thi hành án dân sự
- Thời hiệu yêu cầu thi hành án dân sự là một khoảng thời gian nhất định được pháp luật quy định, trong đó người có quyền yêu cầu thi hành án (người được thi hành án) có thể yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự (THADS) thực hiện việc cưỡng chế thi hành bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật.
- Ý nghĩa pháp lý
Thời hiệu yêu cầu thi hành án có ý nghĩa pháp lý rất quan trọng:
+ Tạo sự ổn định cho quan hệ pháp luật: Thời hiệu giúp đảm bảo tính ổn định của các quan hệ pháp luật, tránh tình trạng các vụ án kéo dài vô thời hạn, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan.
+ Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên: Thời hiệu vừa bảo vệ quyền lợi của người được thi hành án (bằng cách cho họ đủ thời gian để yêu cầu thi hành án) vừa bảo vệ quyền lợi của người phải thi hành án (bằng cách hạn chế thời gian bị truy cứu trách nhiệm).
+ Đảm bảo hiệu quả của hoạt động THADS: Thời hiệu giúp cơ quan THADS tập trung giải quyết những vụ án còn trong thời hiệu, tránh phải xử lý những vụ án đã quá thời hiệu, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan này.
2. Quy định pháp luật về thời hiệu yêu cầu thi hành án dân sự
Theo quy định tại Điều 30 của Luật Thi hành án dân sự năm 2008 quy định về thời hiệu yêu cầu thi hành án dân sự như sau:
Trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật, người được thi hành án và người phải thi hành án có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền ra quyết định thi hành án. Điều này có nghĩa là từ khi bản án hoặc quyết định của tòa án có hiệu lực pháp luật, cả bên được thi hành án lẫn bên phải thi hành án đều có thời gian 05 năm để đệ trình yêu cầu thi hành án đến cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền.
Trong trường hợp bản án hoặc quyết định đã ấn định thời hạn thực hiện nghĩa vụ, thì thời hạn 05 năm sẽ được tính từ ngày nghĩa vụ đó đến hạn. Điều này có nghĩa là nếu bản án hoặc quyết định của tòa án đã xác định rõ thời điểm mà nghĩa vụ phải được thực hiện, thì thời hiệu yêu cầu thi hành án sẽ bắt đầu từ ngày nghĩa vụ đến hạn thực hiện, không phải từ ngày bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật.
Đối với những bản án hoặc quyết định yêu cầu thi hành theo định kỳ, thời hiệu 05 năm sẽ được áp dụng cho từng kỳ hạn, tính từ ngày nghĩa vụ đến hạn. Điều này có nghĩa là mỗi kỳ hạn thi hành án sẽ có thời hiệu riêng biệt, và thời hạn 05 năm sẽ được tính cho từng kỳ hạn từ ngày mà nghĩa vụ theo kỳ hạn đó đến hạn thực hiện.
- Trong trường hợp thi hành án bị hoãn hoặc tạm đình chỉ theo quy định của Luật Thi hành án dân sự năm 2008, thời gian hoãn hoặc tạm đình chỉ sẽ không được tính vào thời hiệu yêu cầu thi hành án, trừ khi người được thi hành án đồng ý cho người phải thi hành án hoãn thi hành án. Điều này có nghĩa là nếu việc thi hành án bị hoãn hoặc tạm đình chỉ theo luật, thời gian này sẽ không ảnh hưởng đến thời hiệu yêu cầu thi hành án, trừ khi có sự đồng ý của người được thi hành án đối với việc hoãn thi hành án.
- Trong trường hợp người yêu cầu thi hành án có thể chứng minh được rằng họ không thể yêu cầu thi hành án đúng thời hạn do gặp phải trở ngại khách quan hoặc do sự kiện bất khả kháng, thì thời gian có trở ngại khách quan hoặc sự kiện bất khả kháng sẽ không được tính vào thời hiệu yêu cầu thi hành án. Điều này có nghĩa là nếu người yêu cầu thi hành án có thể chứng minh rằng lý do không thể yêu cầu thi hành án đúng hạn là do các yếu tố ngoài tầm kiểm soát của họ hoặc do các sự kiện không thể lường trước, thì thời gian gặp trở ngại hoặc sự kiện đó sẽ không được tính vào thời hiệu yêu cầu thi hành án.
3. Hậu quả của việc quá hạn yêu cầu thi hành án
- Mất quyền yêu cầu thi hành án: Theo quy định của pháp luật, nếu quá thời hạn yêu cầu thi hành án quy định, người được thi hành án sẽ mất quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự tổ chức thi hành án. Điều này đồng nghĩa với việc bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật nhưng không được thi hành.
- Tài sản bị sung quỹ nhà nước: Trong trường hợp người được thi hành án không đến nhận tiền, tài sản sau khi được thông báo hợp lệ, vượt quá thời hạn quy định, cơ quan thi hành án dân sự sẽ tiến hành thủ tục sung quỹ nhà nước.
- Mất cơ hội thu hồi khoản nợ: Việc quá hạn yêu cầu thi hành án đồng nghĩa với việc người được thi hành án mất đi cơ hội thu hồi khoản nợ đã được tòa án công nhận.
- Ảnh hưởng đến các quyền lợi khác: Trong một số trường hợp, việc không được thi hành án có thể ảnh hưởng đến các quyền lợi khác của người được thi hành án, ví dụ như quyền sở hữu tài sản, quyền được hưởng lợi ích từ tài sản đó.
Nguyên nhân dẫn đến việc quá hạn yêu cầu thi hành án:
- Không nắm rõ quy định pháp luật: Người được thi hành án có thể không nắm rõ về thời hạn yêu cầu thi hành án và các thủ tục liên quan.
- Khó khăn trong việc liên lạc: Có thể xảy ra trường hợp người được thi hành án khó liên lạc hoặc không biết về quyết định của tòa án.
- Khó khăn về tài chính: Trong một số trường hợp, người được thi hành án gặp khó khăn về tài chính, không có đủ tiền để thực hiện các thủ tục pháp lý.
- Các lý do khách quan khác: Có thể có những lý do khách quan khác khiến người được thi hành án không thể yêu cầu thi hành án đúng hạn, như thiên tai, dịch bệnh,...
4. Thủ tục yêu cầu thi hành án
- Chuẩn bị hồ sơ:
+ Bản chính bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật.
+ Đơn yêu cầu thi hành án: Trong đơn này, bạn cần nêu rõ thông tin của mình, của người phải thi hành án, nội dung cần thi hành và các tài liệu liên quan.
- Nộp đơn:
Bạn có thể nộp đơn trực tiếp tại cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền hoặc gửi qua đường bưu điện.
- Cơ quan thi hành án xem xét và ra quyết định:
+ Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn, cơ quan thi hành án sẽ ra quyết định thi hành án.
+ Quyết định này sẽ nêu rõ nội dung phải thi hành, thời hạn tự nguyện thi hành và các biện pháp thi hành án có thể áp dụng.
- Thực hiện thi hành án:
+ Tự nguyện thi hành: Người phải thi hành án có thể tự nguyện thực hiện nghĩa vụ trong thời hạn quy định.
+ Cưỡng chế thi hành: Nếu người phải thi hành án không tự nguyện, cơ quan thi hành án sẽ tiến hành các biện pháp cưỡng chế như: Kê biên tài sản; Tạm giữ tài sản; Bán đấu giá tài sản...
Lưu ý:
- Thời hạn yêu cầu thi hành án: Theo quy định, trong thời hạn 05 năm kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, bạn có quyền yêu cầu thi hành án.
- Chi phí thi hành án: Bạn sẽ phải chịu một số chi phí liên quan đến việc thi hành án như lệ phí, chi phí thực hiện các biện pháp cưỡng chế.
- Tư vấn pháp luật: Để đảm bảo quyền lợi của mình, bạn nên tham khảo ý kiến của luật sư để được tư vấn cụ thể về thủ tục và các vấn đề pháp lý liên quan.
Bạn đọc có thể tham khảo bài viết sau: thi hành án dân sự
Bài viết trên luật Minh Khuê đã gửi tới bạn đọc chi tiết về vấn đề: Thời hạn yêu cầu thi hành án dân sự là bao nhiêu lâu? Bạn đọc có bất kỳ thắc mắc về nội dung bài viết hay thắc mắc về vấn đề pháp lý có thể liên hệ qua số tổng đài 19006162 hoặc thông qua địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn để được tư vấn cụ thể.