Trường hợp nào không phải nộp phí thi hành án dân sự?

1. Cơ sở pháp lý

- Thông tư 216/2016/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành ngày 10/11/2016 quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí thi hành án dân sự

- Luật Thi hành án dân sự năm 2008 số 26/2008/QH12 do Quốc hội ban hành ngày 14/11/2008.

2. Các trường hợp được miễn phí thi hành án dân sự

Theo quy định tại khoản 1 Điều 7 Thông tư 216/2016/TT-BTC, người được thi hành án dân sự có thể được miễn phí thi hành án trong các trường hợp cụ thể như sau:

- Người được thi hành án thuộc diện được hưởng chế độ ưu đãi đối với người có công với cách mạng sẽ được miễn các khoản phí liên quan đến việc thi hành án dân sự. Điều này nhằm tri ân và công nhận những đóng góp của các cá nhân này đối với sự nghiệp cách mạng và bảo vệ Tổ quốc.

- Người được thi hành án thuộc diện neo đơn hoặc đang sống trong hoàn cảnh khó khăn, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi họ cư trú xác nhận, sẽ được miễn phí thi hành án. Cùng với đó, những người đang phải đối mặt với tình trạng tàn tật hoặc ốm đau kéo dài cũng được miễn phí. Để chứng minh tình trạng sức khỏe của mình, người thi hành án cần cung cấp hồ sơ bệnh án được xác nhận bởi cơ sở y tế từ cấp huyện trở lên. Điều này nhằm bảo đảm rằng những cá nhân gặp khó khăn thực sự có thể tiếp cận được quyền lợi mà không phải gánh thêm gánh nặng tài chính.

- Trong trường hợp người được thi hành án đã được xác minh là chưa có điều kiện thi hành án, theo quy định tại khoản 1 Điều 44a của Luật Thi hành án dân sự 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014), và cơ quan thi hành án dân sự đã có thể xử lý tài sản để thực hiện nghĩa vụ thi hành án, người thi hành án vẫn được miễn phí nếu các điều kiện liên quan được đáp ứng đầy đủ. Điều này đảm bảo rằng các cá nhân sẽ không phải chịu thêm chi phí trong khi các điều kiện tài chính của họ còn hạn chế hoặc trong quá trình cơ quan thi hành án đang nỗ lực để thu hồi tài sản thực hiện nghĩa vụ.

Việc miễn phí thi hành án dân sự cho những đối tượng nêu trên là một chính sách quan trọng nhằm hỗ trợ những người gặp khó khăn về tài chính, đồng thời đảm bảo tính công bằng và nhân đạo trong hệ thống pháp lý. Chính sách này phản ánh sự quan tâm của Nhà nước đối với các cá nhân thuộc diện ưu đãi, neo đơn, hoặc đang gặp khó khăn đặc biệt, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho họ trong việc thực hiện nghĩa vụ pháp lý mà không phải chịu thêm gánh nặng tài chính.

3. Các trường hợp được giảm phí thi hành án dân sự

Theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Thông tư 216/2016/TT-BTC, việc giảm phí thi hành án dân sự được áp dụng trong các trường hợp cụ thể sau đây:

- Người được thi hành án thuộc diện hộ nghèo hoặc gặp khó khăn về kinh tế có thể được giảm phí thi hành án dân sự lên đến 80%. Để được hưởng mức giảm này, người thi hành án cần phải được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi làm việc xác nhận tình trạng kinh tế khó khăn của mình. Mức giảm phí này nhằm hỗ trợ các cá nhân đang gặp phải những khó khăn tài chính nghiêm trọng, giúp họ có thể tiếp cận công lý mà không phải chịu thêm gánh nặng tài chính.

- Nếu người được thi hành án có thể xác minh chính xác tài sản cần thi hành án khi yêu cầu, và cơ quan thi hành án dân sự xử lý tài sản đó mà không phải áp dụng các biện pháp cưỡng chế cần huy động lực lượng, thì mức phí thi hành án sẽ được giảm 30%. Mức giảm này áp dụng khi tài sản cần thi hành đã được xác định trong bản án hoặc quyết định của Tòa án hoặc Trọng tài thương mại, giúp giảm bớt chi phí cho các bên liên quan khi tiến hành thực hiện nghĩa vụ tài chính. 

- Trong trường hợp cần phải áp dụng biện pháp cưỡng chế để thi hành án và phải huy động lực lượng, mức phí thi hành án sẽ được giảm 20% so với mức phí thông thường, nếu tài sản cần thi hành đã được xác định trong bản án hoặc quyết định của Tòa án hoặc Trọng tài thương mại. Việc giảm phí này nhằm cân nhắc đến sự phức tạp và tốn kém của việc thực hiện các biện pháp cưỡng chế, đồng thời giảm bớt gánh nặng tài chính cho người được thi hành án trong các tình huống cần đến sự can thiệp mạnh mẽ từ cơ quan thi hành án.

Chính sách giảm phí thi hành án dân sự theo quy định của Thông tư 216/2016/TT-BTC không chỉ giúp hỗ trợ những cá nhân có khó khăn về kinh tế mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện nghĩa vụ pháp lý trong các tình huống phức tạp. Các mức giảm phí này phản ánh sự quan tâm của Nhà nước đối với các đối tượng yếu thế, đồng thời khuyến khích việc thi hành án một cách hiệu quả và công bằng, giảm thiểu gánh nặng tài chính cho các bên liên quan trong quá trình thi hành án.

4. Lý do các trường hợp được miễn, giảm phí

Các trường hợp được miễn hoặc giảm phí thi hành án dân sự được quy định nhằm đáp ứng những mục tiêu xã hội quan trọng và đảm bảo công lý một cách công bằng. Dưới đây là lý do chính cho các trường hợp miễn, giảm phí thi hành án:

- Hỗ trợ người có khó khăn về kinh tế:

+ Việc miễn hoặc giảm phí cho những cá nhân thuộc diện hộ nghèo hoặc gặp khó khăn về kinh tế nhằm đảm bảo rằng mọi người, bất kể tình trạng tài chính, đều có quyền tiếp cận công lý. Điều này giúp giảm gánh nặng tài chính cho những người không đủ khả năng chi trả các khoản phí thi hành án, đồng thời tạo điều kiện cho họ thực hiện quyền và nghĩa vụ pháp lý của mình mà không bị ràng buộc bởi khó khăn tài chính.

+ Giảm phí giúp khuyến khích những người có hoàn cảnh khó khăn không từ bỏ quyền khởi kiện hoặc yêu cầu thi hành án chỉ vì lý do tài chính. Điều này góp phần vào việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, đồng thời đảm bảo rằng công lý không chỉ dành cho những người có khả năng tài chính.

- Giảm chi phí khi xử lý tài sản mà không cần huy động lực lượng

+ Khi tài sản cần thi hành được xác minh rõ ràng và không cần đến biện pháp cưỡng chế tốn kém, việc giảm phí giúp tiết kiệm chi phí và tài nguyên cho cơ quan thi hành án. Điều này không chỉ giảm bớt chi phí cho người được thi hành án mà còn nâng cao hiệu quả công việc của cơ quan thi hành án.

+ Mức giảm phí này khuyến khích việc xử lý tài sản một cách hiệu quả và tiết kiệm, đồng thời giảm bớt chi phí cho các bên liên quan trong trường hợp xử lý tài sản không yêu cầu các biện pháp cưỡng chế phức tạp.

- Giảm chi phí trong trường hợp phải áp dụng biện pháp cưỡng chế

+ Khi cần áp dụng biện pháp cưỡng chế để thi hành án, đặc biệt là những biện pháp đòi hỏi sự huy động lực lượng và tài nguyên, phí thi hành án có thể rất cao. Việc giảm phí trong trường hợp này giúp cân nhắc đến sự phức tạp và tốn kém của quá trình cưỡng chế, đồng thời giảm bớt gánh nặng tài chính cho người được thi hành án.

+ Giảm phí khi phải huy động lực lượng giúp đảm bảo rằng các cá nhân vẫn có động lực để thực hiện nghĩa vụ pháp lý của mình, ngay cả khi cần đến các biện pháp cưỡng chế phức tạp. Điều này giúp duy trì sự công bằng trong quá trình thi hành án, đồng thời giảm bớt khó khăn tài chính cho người bị cưỡng chế.

Các quy định về miễn giảm phí thi hành án dân sự không chỉ nhằm hỗ trợ những người có hoàn cảnh khó khăn, mà còn góp phần vào việc đảm bảo công lý và hiệu quả trong quá trình thi hành án. Việc miễn và giảm phí giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện quyền và nghĩa vụ pháp lý, đồng thời thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với các vấn đề xã hội và công bằng trong hệ thống pháp luật

Ngoài ra, có thể tham khảo: Phí thi hành án dân sự là gì? Chi phí thi hành án dân sự là gì. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.