Mục lục bài viết
1. Giới thiệu chung về quy định tách thửa đất ở
Tách thửa đất là quá trình phân chia một thửa đất lớn thành nhiều thửa nhỏ hơn, nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng đất của người dân hoặc doanh nghiệp. Quy trình này không chỉ đơn giản là việc cắt giảm diện tích mà còn liên quan đến việc đảm bảo tính hợp pháp và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của khu vực.
Việc quy định về tách thửa có tầm quan trọng đặc biệt, bởi nó giúp quản lý hiệu quả tài nguyên đất đai, tránh tình trạng phân lô, bán nền không theo quy định, đồng thời bảo vệ môi trường và duy trì cảnh quan đô thị. Những quy định này cũng góp phần đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch, chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Gần đây, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành quy định mới về tách thửa đất ở, với những thay đổi nhằm khắc phục những hạn chế trong quản lý đất đai. Các quy định này không chỉ cập nhật các tiêu chí về diện tích tối thiểu cho từng loại đất mà còn hướng đến việc tăng cường kiểm soát tình trạng phân lô trái phép, tạo ra một hành lang pháp lý rõ ràng và minh bạch hơn cho người dân. Việc áp dụng các quy định mới này hứa hẹn sẽ nâng cao hiệu quả quản lý đất đai và đáp ứng nhu cầu phát triển đô thị bền vững của Hà Nội.
2. Quy định mới về diện tích tách thửa đất ở tại Hà Nội (từ ngày 7/10/2024)
UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định 61/2024/QĐ-UBND quy định về một số nội dung thuộc lĩnh vực đất đai trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Theo đó, điều kiện tách thửa đối với thửa đất ở (toàn bộ diện tích thửa đất là đất ở) như sau:
(1) Đối tượng được tách thửa đảm bảo các điều kiện theo quy định tại (2), trừ các trường hợp:
- Thửa đất thuộc dự án theo quy định tại các điểm a, b, c, đ và e khoản 1 Điều 31 Luật Nhà ở 2023;
- Thửa đất thuộc khu vực đã có quy hoạch tỷ lệ 1/500 chi tiết đến từng thửa đất được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;
- Thửa đất gắn liền với nhà biệt thự thuộc sở hữu nhà nước đã bán, đã tư nhân hóa nhưng thuộc danh mục nhà biệt thự bảo tồn, tôn tạo theo Quy chế quản lý, sử dụng nhà biệt thự cũ được xây dựng trước năm 1954 trên địa bàn Thành phố do Ủy ban nhân dân Thành phố phê duyệt;
- Thửa đất thuộc khu vực bảo vệ di tích thì thực hiện theo quy định của Luật di sản văn hóa.
(2) Việc tách thửa đối với thửa đất ở phải đảm bảo các nguyên tắc, điều kiện theo quy định tại Điều 220 Luật Đất đai 2024 và các điều kiện sau:
3. So sánh với quy định cũ
Khu vực | Chiều dài (chiều sâu) so với chỉ giới đường đỏ | Chiều rộng cạnh tiếp giáp với đường giao thông công cộng hiện có hoặc lối đi được hình thành khi tách thửa | Diện tích đất nằm ngoài chỉ giới đường đỏ |
Các phường, thị trấn | Từ 4m trở lên | Từ 4m trở lên | Không nhỏ hơn 50m² |
Các xã vùng đồng bằng | Từ 4m trở lên | Từ 5m trở lên | Không nhỏ hơn 80m² |
Các xã vùng trung du | Từ 4m trở lên | Từ 5m trở lên | Không nhỏ hơn 100m² |
Các xã vùng miền núi | Từ 4m trở lên | Từ 6m trở lên | Không nhỏ hơn 150m² |
Phân loại xã để làm căn cứ xác định điều kiện tách thửa đất được quy định như sau:
- Huyện Ba Vì
+ Các xã vùng miền núi: Ba Trại, Ba Vì, Khánh Thượng, Minh Quang, Tản Lĩnh, Vân Hòa, Yên Bài;
+ Các xã vùng trung du: Cẩm Lĩnh, Phú Sơn, Sơn Đà, Thuần Mỹ, Thụy An, Tiên Phong, Tòng Bạt, Vật Lại;
+ Các xã vùng đồng bằng: các xã còn lại.
- Huyện Mỹ Đức
+ Các xã vùng miền núi: An Phú;
+ Các xã vùng đồng bằng: các xã còn lại.
- Huyện Quốc Oai
+ Các xã vùng miền núi: Phú Mãn, Đông Xuân;
+ Các xã vùng trung du: Đông Yên, Hòa Thạch, Phú Cát;
+ Các xã vùng đồng bằng: các xã còn lại.
- Huyện Sóc Sơn
+ Các xã vùng trung du: Nam Sơn, Bắc Sơn, Minh Trí, Minh Phú, Hồng Kỳ;
+ Các xã vùng đồng bằng: các xã còn lại.
- Thị xã Sơn Tây
Các xã vùng trung du: Đường Lâm, Thanh Mỹ, Xuân Sơn, Sơn Đông, Cổ Đông, Kim Sơn.
- Huyện Thạch Thất
+ Các xã vùng miền núi: Yên Trung, Yên Bình, Tiến Xuân;
+ Các xã vùng trung du: Cần Kiệm, Bình Yên, Tân Xã, Hạ Bằng, Đồng Trúc, Thạch Hòa, Lại Thượng, Cẩm Yên;
+ Các xã vùng đồng bằng: các xã còn lại.
- Các huyện: Gia Lâm, Thanh Trì, Hoài Đức, Thanh Oai, Chương Mỹ, Đan Phượng, Đông Anh, Mê Linh, Phú Xuyên, Phúc Thọ, Thường Tín, Ứng Hòa: tất cả các xã thuộc vùng đồng bằng.
3. So sánh với quy định cũ
Căn cứ theo Điều 5 Quy định về hạn mức giao đất; hạn mức công nhận quyền sử dụng đất; kích thước, diện tích tối thiểu đất ở được phép tách thửa cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố Hà Nội được ban hành kèm theo Quyết định 20/2017/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân TP. Hà Nội.
Theo đó, diện tích tối thiểu đất ở hình thành từ tách thửa đất ở tại Hà Nội năm 2023 không nhỏ hơn 30 m2 đối với khu vực các phường, thị trấn và không nhỏ hơn 50% hạn mức giao đất ở (mức tối thiểu) đối với các xã còn lại và phải đáp ứng yêu cầu sau:
Hạn mức giao đất ở đối với các xã tại Hà Nội:
Khu vực | Mức tối thiểu | Mức tối đa |
Các xã giáp ranh các quận và thị trấn | 60 m2 | 120 m2 |
Các xã vùng trung du | 120 m2 | 240 m2 |
Các xã vùng đồng bằng | 80 m2 | 180 m2 |
Các xã vùng miền núi | 150 m2 | 300 m2 |
Ngoài ra, diện tích tối thiểu đất ở hình thành từ tách thửa đất phải đáp ứng yêu cầu sau:
- Có chiều rộng mặt tiền và chiều sâu so với chỉ giới xây dựng (đường giới hạn cho phép xây dựng công trình trên thửa đất) từ 3 mét trở lên.
- Khi chia tách thửa đất có hình thành ngõ đi sử dụng riêng thì ngõ đi phải có mặt cắt ngang từ 2m trở lên đối với thửa đất thuộc khu vực các xã và từ 1m trở lên đối với thửa đất thuộc khu vực các phường, thị trấn và các xã giáp ranh.
Như vậy, đối chiếu 2 QUyết định của UBND thành phố Hà Nội thì hạn mức giao đất tại Hà Nội có sự thay đổi:
- Theo Quyết định 20/2017/QĐ-UBND của UBND thành phố thì hạn mức giao đất đất ở tối thiểu là 30m2 nhưng đến Quyết định 61/2024/QĐ-UBND hạn mức giao đất ở tăng lên đến 50m2.
- Theo Quyết định 20/2017/QĐ-UBND thì chiều rộng mặt tiền và chiều sâu so với chỉ giới xây dựng (đường giới hạn cho phép xây dựng công trình trên thửa đất) từ 3 mét trở lên. Nhưng khi Quyết định 61/2024/QĐ-UBND đi vào thực hiện thì chiều rộng mặt tiền và chiều sâu so với chỉ giới xây dựng (đường giới hạn cho phép xây dựng công trình trên thửa đất) từ 4 mét trở lên.
Lý do thay đổi:
Việc điều chỉnh quy định về diện tích tách thửa đất ở tại Hà Nội nhằm mục tiêu đa diện, hướng tới sự phát triển bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Cụ thể:
Đảm bảo quy hoạch đô thị:
- Tránh tình trạng phân lô bán nền tràn lan: Việc tăng diện tích tối thiểu sẽ hạn chế tình trạng chia nhỏ đất quá mức, giúp kiểm soát mật độ xây dựng và đảm bảo không gian sống phù hợp.
- Tạo lập các khu dân cư đồng bộ: Các lô đất có diện tích lớn hơn sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc xây dựng các khu dân cư có hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, đảm bảo các tiêu chuẩn về giao thông, cấp thoát nước, điện...
Nâng cao chất lượng cuộc sống:
- Đảm bảo không gian sống rộng rãi: Diện tích đất tăng sẽ tạo ra không gian sống thoải mái hơn cho mỗi hộ gia đình, đặc biệt là tại các khu vực đô thị đông đúc.
- Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu tình trạng xây dựng quá dày đặc, giúp cải thiện môi trường sống, tăng cường không gian xanh.
Phát triển đô thị bền vững:
- Hạn chế các vấn đề xã hội: Việc tăng diện tích đất sẽ giúp giảm thiểu các vấn đề xã hội phát sinh do tình trạng phân lô bán nền tràn lan như tranh chấp đất đai, an ninh trật tự.
- Tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội: Các khu dân cư có quy hoạch bài bản sẽ thu hút đầu tư, tạo việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
4. Thủ tục tách thửa đất ở tại Hà Nội
(1) Trình tự thực hiện:
Nộp hồ sơ: Người sử dụng đất cần nộp 01 bộ hồ sơ đến một trong các cơ quan tiếp nhận hồ sơ, bao gồm:
- Bộ phận Một cửa của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, huyện, xã.
- Văn phòng đăng ký đất đai.
- Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai.
Trách nhiệm của cơ quan tiếp nhận hồ sơ:
- Kiểm tra hồ sơ để đảm bảo tính đầy đủ và thống nhất giữa các giấy tờ.
- Nếu hồ sơ không hợp lệ, cơ quan sẽ không tiếp nhận và sẽ trả lại cho người nộp, đồng thời hướng dẫn bổ sung hồ sơ.
- Nếu tiếp nhận tại Bộ phận Một cửa, hồ sơ sẽ được chuyển đến Văn phòng hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai.
Thao tác tại Văn phòng đăng ký đất đai:
- Kiểm tra hồ sơ, đối chiếu với quy định tại Điều 220 Luật Đất đai 2024 để xác định điều kiện tách thửa.
- Kiểm tra thông tin liên quan đến người sử dụng đất, ranh giới, diện tích và loại đất.
Xử lý hồ sơ:
- Nếu hồ sơ không đủ điều kiện, trong 03 ngày làm việc, cơ quan sẽ trả hồ sơ cùng lý do.
- Nếu hồ sơ đủ điều kiện nhưng thiếu thông tin, cơ quan sẽ hướng dẫn người nộp thực hiện đo đạc để hoàn thiện hồ sơ.
- Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, trong 05 ngày làm việc, cơ quan sẽ xác nhận và hoàn thiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận.
Thay đổi người sử dụng đất: Trong trường hợp có thay đổi, người sử dụng đất cần ký kết hợp đồng và thực hiện đăng ký biến động theo quy định.
Nghĩa vụ tài chính: Việc cấp Giấy chứng nhận sẽ chỉ được thực hiện sau khi nghĩa vụ tài chính đã được hoàn thành.
(2) Cách thức thực hiện:
Người nộp hồ sơ có thể thực hiện bằng các hình thức:
- Nộp trực tiếp tại cơ quan tiếp nhận.
- Nộp qua dịch vụ bưu chính.
- Nộp tại địa điểm thỏa thuận giữa người yêu cầu và cơ quan chức năng.
- Nộp qua Cổng dịch vụ công Quốc gia hoặc Cổng dịch vụ công cấp tỉnh.
(3) Thành phần, số lượng hồ sơ:
Thành phần hồ sơ cần chuẩn bị:
- Đơn đề nghị tách thửa đất theo Mẫu số 01/ĐK.
- Bản vẽ tách thửa theo Mẫu số 02/ĐK, do cơ quan có thẩm quyền hoặc đơn vị đo đạc thực hiện.
- Giấy chứng nhận đã cấp hoặc bản sao có công chứng.
Các văn bản liên quan từ cơ quan có thẩm quyền (nếu có).
- Số lượng hồ sơ: 01 bộ.
(4) Thời hạn giải quyết:
- Thời hạn giải quyết không quá 15 ngày làm việc kể từ khi nhận hồ sơ hợp lệ, không bao gồm thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính và các thủ tục khác.
- Đối với các vùng khó khăn, thời gian có thể được gia hạn thêm 05 ngày làm việc.
(5) Đối tượng thực hiện thủ tục hành chính:
- Tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
- Hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam.
(6) Cơ quan thực hiện thủ tục hành chính:
Cơ quan quyết định:
- Văn phòng đăng ký đất đai cho tổ chức, cơ sở tôn giáo, doanh nghiệp.
- Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cho hộ gia đình, cá nhân.
Cơ quan thực hiện thủ tục: Văn phòng và Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai.
(7) Kết quả thực hiện thủ tục hành chính:
- Cập nhật hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai và cấp Giấy chứng nhận đã thay đổi hoặc cấp mới.
(8) Lệ phí, phí (nếu có):
Theo quy định của Luật phí và lệ phí.
(9) Tên mẫu đơn, mẫu tờ khai:
- Đơn đề nghị tách thửa đất theo Mẫu số 01/ĐK.
(10) Yêu cầu, điều kiện thực hiện thủ tục hành chính:
- Đảm bảo tuân thủ các điều kiện tách thửa, hợp thửa theo quy định tại Điều 220 Luật Đất đai 2024.
- Đối với thủ tục điện tử, cần đảm bảo cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin theo quy định của Chính phủ.