Cơ sở pháp lý:

- Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017

- Nghị định 151/2017/NĐ-CP Quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công

 

1. Hiểu thế nào về tài sản công?

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017, tài sản công được hiểu là những tài sản do toàn dân sở hữu, được đại diện bởi Nhà nước là chủ sở hữu và quản lý một cách thống nhất. Cụ thể, tài sản công bao gồm:

- Các tài sản công được sử dụng để phục vụ hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ công, bảo đảm an ninh quốc phòng tại các cơ quan, tổ chức và đơn vị.

- Các tài sản hạ tầng được xây dựng để phục vụ lợi ích quốc gia và lợi ích công cộng.

- Các tài sản mà quyền sở hữu thuộc về toàn dân đã được xác lập.

- Tài sản công tồn tại trong các doanh nghiệp. 

- Tiền và các quỹ tài chính nhà nước, bao gồm tiền thuộc ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước không thuộc ngân sách và dự trữ ngoại hối của nhà nước.

- Đất đai và các nguồn tài nguyên khác.

 

2. Hình thức cho thuê tài sản công

Theo quy định của pháp luật hiện hành thì việc cho thuê tài sản công được thực hiện theo các hình thức căn cứ theo các quy định tại Khoản 1 Điều 46 Nghị định 151/2017/NĐ-CP. Theo đó sẽ có hai hình thức cho thuê chính đó là:

 

2.1. Đấu giá cho thuê tài sản công

Đây là hình thức cho thuê tài sản công được thực hiện công khai theo hình thức đấu giá. Để thực hiện việc cho thuê tài sản thông qua đấu giá, cơ sở hoạt động sự nghiệp sẽ áp dụng quy trình đấu giá. Quy định về đấu giá cho thuê tài sản được tuân thủ theo các khoản 3, 4, 5 và 6 của Điều 24 trong Nghị định 151, cùng với các quy định liên quan đến đấu giá tài sản trong pháp luật. Cụ thể:

- Các cá nhân hoặc tổ chức không được tham gia đấu giá tài sản công sẽ tuân thủ quy định của pháp luật về đấu giá tài sản.

- Cơ quan có nhiệm vụ tổ chức bán tài sản, theo quy định tại khoản 3 của Điều 23 trong Nghị định 151, có thể thuê một tổ chức đấu giá tài sản để tiến hành đấu giá. Việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản phải tuân theo quy định của pháp luật về đấu giá. Trong trường hợp không thể thuê được tổ chức đấu giá tài sản, sẽ thành lập một Hội đồng để tiến hành đấu giá.

- Hội đồng đấu giá tài sản công gồm ít nhất ba thành viên. Chủ tịch của Hội đồng là người đứng đầu cơ quan có nhiệm vụ tổ chức bán tài sản hoặc người được ủy quyền; các thành viên khác của Hội đồng là đại diện của cơ quan tài chính, cơ quan tư pháp cùng cấp và đại diện của các cơ quan, tổ chức có liên quan, tuân theo quy định của pháp luật.

- Quy trình và thủ tục đấu giá tài sản công được thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản; cơ quan có nhiệm vụ tổ chức bán tài sản có trách nhiệm giám sát toàn bộ quá trình đấu giá tài sản trong trường hợp thuê tổ chức đấu giá. Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá phải được gửi cho chủ tài khoản tạm giữ, theo quy định tại khoản 1 của Điều 36 trong Nghị định 151. Tuy nhiên pháp luật ưu tiên đấu giá tài sản công thông qua Hệ thống giao dịch điện tử về tài sản công.

- Cuối cùng thông tin về việc đấu giá tài sản công phải được tiến hành niêm yết và công khai theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản, và được đăng tải trên Hệ thống giao dịch điện tử về tài sản công hoặc Trang thông tin điện tử về tài sản công theo quy định của pháp luật.

 

2.2. Cho thuê trực tiếp tài sản công

Với hình thức này tài sản công sẽ được cho thuê trực tiếp mà không buộc phải thông qua hình thức cho thuê đấu giá, tuy nhiên hình thức này chỉ áp dụng đối với một số trường hợp, tài sản như sau:

- Các tài sản bao gồm phương tiện vận tải, máy móc và thiết bị.

- Có thể trực tiếp cho thuê từng hạng mục thuộc cơ sở hoạt động sự nghiệp, bao gồm hội trường, phòng họp, phòng hội thảo, phòng thí nghiệm, phòng điều trị và các phòng khác. Thời gian cho thuê có thể dưới 15 ngày hoặc từ 15 ngày trở lên, nhưng không phải là liên tục.

Tuy nhiên, dù cho thuê tài sản công dưới hình thức là đấu giá hay trực tiếp thì đơn vị cho thuê vẫn phải đảm bảo các điều kiện như sau: Người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập có trách nhiệm xác định và niêm yết giá cho thuê của các tài sản tại trụ sở của đơn vị. Đồng thời, người đứng đầu này cũng cần thông báo công khai các giá cho thuê tài sản đó. Thông báo này có thể được đăng trên Trang thông tin của đơn vị (nếu có), trên Cổng thông tin điện tử của Bộ, cơ quan trung ương hoặc địa phương, cũng như trên Trang thông tin điện tử về tài sản công của Bộ Tài chính và Hệ thống giao dịch điện tử về tài sản công.

 

3. Một số quy định của pháp luật về việc cho thuê tài sản công

3.1. Các trường hợp được cho thuê tài sản công

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 55 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017 thì đơn vị sự nghiệp công lập chỉ được phép cho thuê tài sản công trong các trường hợp:

- Tài sản đã được giao, đầu tư xây dựng hoặc mua sắm để thực hiện các nhiệm vụ do Nhà nước giao, nhưng hiện chưa sử dụng hết công suất hoặc chưa đạt đủ nhu cầu sử dụng. Đơn vị sự nghiệp công lập có thể cho thuê các tài sản này để tận dụng và tạo thu nhập từ việc sử dụng hiệu quả tài sản công.

- Tài sản được đầu tư xây dựng hoặc mua sắm theo dự án được cơ quan hoặc người có thẩm quyền phê duyệt. Trong trường hợp này, tài sản không được đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước, mà được tài trợ và đầu tư từ các nguồn khác. Đơn vị sự nghiệp công lập có quyền cho thuê các tài sản này để tận dụng và thu hồi vốn đã đầu tư.

Việc cho thuê tài sản công nhằm tận dụng tiềm năng và tài nguyên sẵn có, đồng thời cung cấp dịch vụ và tạo thu nhập cho đơn vị sự nghiệp công lập. Quy định này cũng đảm bảo sự tối ưu hóa sử dụng tài sản công và khuyến khích sự sáng tạo trong việc tận dụng và khai thác tài sản công để đáp ứng nhu cầu và lợi ích của xã hội.

 

3.2. Quy định về giá cho thuê tài sản công

Về giá cho thuê không phải do ý chí chủ quan của đơn vị cho thuê, mà phải tuân theo các quy định về giá tại Khoản 3 Điều 57 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công như sau:

- Nếu tài sản là cơ sở hoạt động sự nghiệp và tài sản có giá trị lớn theo quy định của Chính phủ, việc cho thuê được thực hiện thông qua phương thức đấu giá. Trong trường hợp này, giá cho thuê được xác định dựa trên giá trúng đấu giá, tức là giá mà người chiến thắng đấu giá phải trả.

- Nếu tài sản thuộc thuộc đối tượng là cơ sở hoạt động sự nghiệp, tài sản có giá trị lớn thì việc cho thuê được thực hiện theo phương thức thỏa thuận (hình thức trực tiếp). Trong trường hợp này, giá cho thuê tài sản được thỏa thuận bởi người cho thuê và người đi thuê, dựa trên giá thuê trên thị trường của tài sản cùng loại hoặc tài sản có cùng tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng và xuất xứ.

Việc xác định giá cho thuê theo phương thức đấu giá hoặc thoả thuận nhằm đảm bảo tính công bằng và cạnh tranh trong việc sử dụng tài sản cho thuê, đồng thời tạo điều kiện cho các bên liên quan tham gia thị trường thuê tài sản trong một môi trường kinh doanh minh bạch và hợp pháp.

 

3.3. Thẩm quyền phê duyệt đề án cho thuê tài sản công

Trong quá trình quản lý và sử dụng tài sản công, việc cho thuê tài sản đóng vai trò quan trọng và có thể mang lại nhiều lợi ích cho Nhà nước và các đơn vị sự nghiệp công lập. Để đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong hoạt động cho thuê tài sản công, pháp luật quy định rõ ràng về quyền và trách nhiệm phê duyệt đề án cho thuê đã được đề ra. Do đó, để tài sản công được tiến hành cho thuê hợp pháp thì phải được sự chấp thuận, phê duyệt đề án của những chủ thể có thẩm quyền theo quy định của pháp luật, và căn cứ tại Khoản 2 Điều 57 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công thì thẩm quyền phê duyệt sẽ thuộc về:

- Trường hợp tài sản là cơ sở hoạt động sự nghiệp hoặc tài sản khác có giá trị lớn theo quy định của Chính phủ, việc phê duyệt đề án cho thuê được thực hiện bởi các cấp lãnh đạo cao nhất. Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm phê duyệt đề án này.

- Trường hợp tài sản không thuộc vào các trường hợp được phê duyệt bởi các cấp lãnh đạo cao nhất, quyền phê duyệt đề án cho thuê được giao cho Hội đồng quản lý hoặc người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập. 

Việc phê duyệt đề án cho thuê từ cấp quản lý tương ứng đảm bảo sự tham gia và quyết định từ các cấp lãnh đạo cấp dưới, đồng thời tạo ra một quy trình công phu và minh bạch.

Để hiểu rõ hơn về các vấn đề liên quan đến hình thức cho thuê tài sản công thì bạn có thể tham khảo thêm bài chia sẻ Sử dụng tài sản công vào mục đích kinh doanh/cho thuê/liên doanh, liên kết có phải lập đề án sử dụng không của Luật Minh Khuê.

Hy vọng bài viết trên đây là một tài liệu tham khảo hữu ích dành cho bạn. Nếu còn bất kỳ vấn đề nào vướng mắc cũng như cần giải đáp về các vấn đề pháp lý khác bạn có thể liên hệ tới Luật Minh Khuê qua số tổng đài: 1900.6162 để nhận được sự tư vấn, giải đáp trực tiếp hoặc liên hệ qua email lienhe@luatminhkhue.vn. Cảm ơn sự theo dõi của các bạn.