Nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động - Bộ Kế hoạch Đầu tư

1. Giải quyết chế độ nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ra mắt Công văn 1554/BKHĐT-TCCB vào năm 2023, đề cập đến việc giải quyết chế độ nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động, một vấn đề quan trọng và nhạy cảm trong bối cảnh ngày nay. Trong bối cảnh dân số đang ngày càng già hóa và nguồn lao động trẻ giảm dần, việc xem xét lại chính sách nghỉ hưu trước tuổi là bước quan trọng để cân nhắc và điều chỉnh để phù hợp với tình hình hiện tại và tương lai của đất nước.

Đối với công chức, viên chức và người lao động thuộc diện Bộ trực tiếp quản lý, việc áp dụng chế độ nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động không chỉ đòi hỏi sự linh hoạt mà còn cần sự công bằng và minh bạch trong quá trình triển khai. Chính vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề ra một loạt các hướng dẫn cụ thể để thực hiện quy trình này một cách hiệu quả và đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan.

- Đầu tiên, theo hướng dẫn, Vụ Tổ chức cán bộ sẽ đóng vai trò là điểm tiếp nhận và xử lý đơn và hồ sơ đề nghị nghỉ hưu trước tuổi. Từ việc tiếp nhận thông tin, vụ sẽ thực hiện việc tổng hợp và tham mưu báo cáo cho lãnh đạo Bộ để xem xét và phê duyệt chủ trương. Quá trình này đòi hỏi sự chú trọng vào tính khách quan và minh bạch để đảm bảo mọi quyết định được đưa ra đều có cơ sở và công bằng.

- Thứ hai, thời điểm nghỉ hưu sẽ được tính từ ngày 01 tháng tiếp theo sau tháng mà công chức, viên chức và người lao động được kết luận là suy giảm khả năng lao động. Điều này cũng là một biện pháp linh hoạt nhằm đảm bảo rằng những người lao động có tình trạng sức khỏe không đủ điều kiện hoạt động hiệu quả không phải chờ đợi quá lâu trước khi được hưởng chính sách nghỉ hưu.

- Cuối cùng, quy trình giải quyết chế độ nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động sẽ được thực hiện theo trình tự và thủ tục cụ thể được quy định trong văn bản này. Điều này giúp tạo ra sự rõ ràng và minh bạch trong quá trình triển khai chính sách, từ đó tăng cường niềm tin và sự hài lòng từ phía cộng đồng lao động.

Tóm lại, việc áp dụng chế độ nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động là một bước quan trọng trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Bằng cách thực hiện đúng quy trình và chính sách, chúng ta có thể đảm bảo rằng mọi quyết định đều được đưa ra một cách công bằng và minh bạch, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.

2. Thủ tục giải quyết chế độ nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động với lao động do Bộ trực tiếp quản lý

Trình tự và thủ tục để xem xét và giải quyết chế độ nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động đối với công chức, viên chức và người lao động thuộc diện Bộ trực tiếp quản lý là như sau, nhằm đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong quá trình này:

- Trước hết, công chức, viên chức hoặc người lao động có ý định nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động sẽ phải thông báo cho người đứng đầu đơn vị của họ và đề xuất ý kiến. Điều này đảm bảo rằng mọi người liên quan đều được thông tin và có cơ hội để tham gia vào quyết định.

- Sau khi nhận được đơn từ công chức, viên chức hoặc người lao động và ý kiến của người đứng đầu đơn vị, các tài liệu này sẽ được gửi đến Vụ Tổ chức cán bộ để tiến hành tổng hợp và chuẩn bị báo cáo chi tiết. Việc này giúp đưa ra quyết định có cơ sở và thông suốt hơn.

- Báo cáo của Vụ Tổ chức cán bộ sẽ được chuyển đến lãnh đạo Bộ để xem xét và phê duyệt chủ trương. Quá trình này đảm bảo rằng mọi quyết định đều được thực hiện dựa trên thông tin đầy đủ và được đánh giá một cách công bằng và kỹ lưỡng.

- Vụ Tổ chức cán bộ sẽ truyền đạt quyết định chủ trương từ phía Lãnh đạo Bộ đến Người đứng đầu đơn vị và tất cả các bên liên quan như công chức, viên chức và người lao động để họ được thông tin đầy đủ và có thể tham gia vào quá trình này.

Nếu quyết định từ Lãnh đạo Bộ được chấp nhận, Vụ Tổ chức cán bộ sẽ đảm nhận vai trò chủ trì trong việc hướng dẫn và hoàn thiện thủ tục cần thiết để giới thiệu các cá nhân đi kiểm tra y tế, nhằm xác định mức độ suy giảm khả năng lao động của họ. Điều này đặt ra một bước đi quan trọng để đảm bảo mọi người được xem xét một cách công bằng và kỹ lưỡng, tạo điều kiện cho việc đưa ra quyết định cuối cùng có tính cân nhắc và chính xác nhất.

- Trong khoảng thời gian không quá dài là 5 ngày làm việc kể từ khi có kết luận từ bộ phận giám định y khoa, các công chức, viên chức và người lao động (CCVC) sẽ thông báo kết quả giám định y khoa cho Người đứng đầu đơn vị một cách kịp thời. Sau đó, bản gốc hoặc bản sao công chứng của kết quả sẽ được gửi về Vụ Tổ chức cán bộ để bảo đảm tính chính xác và đúng đắn của thông tin.

Trong trường hợp mà các CCVC đáp ứng đủ điều kiện để được nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động, Vụ Tổ chức cán bộ sẽ tiếp tục báo cáo cho cấp có thẩm quyền để tiến hành xem xét, ký ban hành quyết định nghỉ hưu và hoàn thiện tất cả các thủ tục liên quan theo quy định. Việc này làm rõ ràng rằng quyết định nghỉ hưu được đưa ra dựa trên thông tin chính xác và có sự cân nhắc cũng như đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quá trình xử lý.

3. Quy định về điều kiện nghỉ hưu trước tuổi

* Quy định về quyền lương hưu của người lao động, được ràng buộc bởi các điều khoản tại các điểm a, b, c, d, g, h và i, Khoản 1, Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014, tạo ra một hệ thống quyền lợi phức tạp. Tuy nhiên, có một số trường hợp đặc biệt, theo quy định tại Khoản 3, Điều 54 của Luật BHXH, mà người lao động có đủ điều kiện để được hưởng lương hưu, đặc biệt là khi đóng BHXH trong ít nhất 20 năm.

+ Một trong những trường hợp quan trọng là khi người lao động đạt đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Khoản 3, Điều 169 của Bộ luật Lao động năm 2019 và có kinh nghiệm làm việc đầy đủ trong các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, được xác định trong danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành. Điều này cũng áp dụng cho những người lao động đã có kinh nghiệm làm việc trong các vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn trong ít nhất 15 năm, bao gồm cả thời gian làm việc tại những nơi được hưởng phụ cấp khu vực với hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021.

+ Thêm vào đó, người lao động cũng có quyền được hưởng lương hưu khi tuổi của họ thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định theo Khoản 2, Điều 169 của Bộ luật Lao động năm 2019 và có kinh nghiệm làm việc trong môi trường khai thác than trong hầm lò trong ít nhất 15 năm. Ví dụ, năm 2022, nam lao động cần đủ 50 tuổi 06 tháng và nữ lao động cần đủ 45 tuổi 08 tháng, và các tiêu chuẩn này sẽ tăng lên theo lộ trình trong những năm tiếp theo.

- Theo quy định tại điểm đ và điểm e, Khoản 1, Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH), người lao động có đủ điều kiện đóng BHXH trong ít nhất 20 năm sẽ được hưởng lương hưu trong các trường hợp sau đây:

+ Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 2, Điều 169 của Bộ luật Lao động năm 2019, với một số ngoại lệ như Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, Luật Công an nhân dân, Luật Cơ yếu, Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng có các quy định khác.

+ Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 3, Điều 169 của Bộ luật Lao động năm 2019 và có đủ kinh nghiệm làm việc trong các công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được xác định trong danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành. Điều này cũng áp dụng cho những người lao động đã có kinh nghiệm làm việc trong các vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn trong ít nhất 15 năm, bao gồm cả thời gian làm việc tại những nơi được hưởng phụ cấp khu vực với hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021.

* Các quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i, Khoản 1, Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) cung cấp một khung pháp lý cho việc hưởng lương hưu cho người lao động khi đã đóng BHXH trong ít nhất 20 năm. Tuy nhiên, mức lương hưu có thể thấp hơn so với những người đủ điều kiện hưởng lương hưu theo các điều kiện quy định tại các điểm a, b và c, Khoản 1, Điều 54 của Luật BHXH, nếu người lao động thuộc một trong các trường hợp sau đây:

+ Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 2, Điều 169 của Bộ luật Lao động năm 2019 khi họ bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%.

+ Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 2, Điều 169 của Bộ luật Lao động năm 2019 khi họ bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.

+ Người lao động có đủ kinh nghiệm làm việc trong các nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được liệt kê trong danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành trong ít nhất 15 năm và họ bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.

- Theo quy định tại điểm đ và điểm e, Khoản 1, Điều 2 của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH), người lao động khi nghỉ việc và đã đóng BHXH trong ít nhất 20 năm, nếu họ bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên, có quyền được hưởng lương hưu, mặc dù mức đó có thể thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu theo các điểm a và b, Khoản 2, Điều 54 của Luật BHXH. Điều này áp dụng trong các tình huống sau đây:

+ Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 2, Điều 169 của Bộ luật Lao động năm 2019.

+ Người lao động có đủ kinh nghiệm làm việc trong các nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được liệt kê trong danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành trong ít nhất 15 năm.

Ngoài ra, có thể tham khảo: Nên hay không nên nghỉ hưu trước tuổi? Thủ tục nghỉ hưu trước tuổi. Còn khúc mắc, liên hệ 1900.6162 hoặc gửi email tới: lienhe@luatminhkhue.vn để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.