Mục lục bài viết

1. Trong tố tụng dân sự tòa án ra quyết định định giá tài sản đang tranh chấp trong những trường hợp nào?

Theo Điều 104 của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, việc định giá và thẩm định giá tài sản được quy định như sau:

- Các bên liên quan có quyền cung cấp giá trị của tài sản tranh chấp và đồng ý về giá trị của tài sản đó.

- Các bên liên quan có quyền chọn một tổ chức để thẩm định giá tài sản và cung cấp kết quả thẩm định cho Tòa án. Quy trình thẩm định giá tài sản phải tuân thủ theo quy định của pháp luật.

- Tòa án sẽ ra quyết định định giá tài sản và thành lập Hội đồng định giá trong các trường hợp sau:

  • Theo yêu cầu của một hoặc nhiều bên liên quan;
  • Khi các bên không đồng ý về việc chọn tổ chức thẩm định giá tài sản, hoặc đưa ra các giá trị khác nhau, hoặc không đạt được thỏa thuận về giá trị của tài sản;
  • Khi các bên đồng ý với nhau hoặc với tổ chức thẩm định giá tài sản với mức giá thấp hơn so với giá thị trường của tài sản tại thời điểm định giá, nhằm tránh trách nhiệm với Nhà nước hoặc bên thứ ba, hoặc nếu có căn cứ cho thấy tổ chức thẩm định giá tài sản đã vi phạm pháp luật trong quá trình thẩm định.

- Quy trình và thủ tục thành lập Hội đồng định giá và định giá tài sản được quy định như sau:

  • Hội đồng định giá được thành lập bởi Tòa án, bao gồm Chủ tịch Hội đồng định giá là đại diện của cơ quan tài chính và các thành viên đại diện cho các cơ quan chuyên môn có liên quan. Người đã tham gia tố tụng trong vụ án đó và người được quy định tại Điều 52 của Bộ luật này không được tham gia vào Hội đồng định giá. Hội đồng định giá chỉ tiến hành định giá khi có đủ số thành viên tham dự. Trong trường hợp cần thiết, đại diện của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có tài sản định giá có thể được mời chứng kiến quá trình định giá. Các bên liên quan sẽ được thông báo trước về thời gian và địa điểm định giá, cũng như có quyền tham dự và đưa ra ý kiến về quá trình định giá. Quyền quyết định về giá của tài sản thuộc về Hội đồng định giá.
  • Cơ quan tài chính và các cơ quan chuyên môn có liên quan phải cử người tham gia Hội đồng định giá và tạo điều kiện cho họ hoàn thành nhiệm vụ. Các thành viên của Hội đồng định giá phải tham gia đầy đủ vào quá trình định giá. Trong trường hợp cơ quan tài chính và các cơ quan chuyên môn không cử người tham gia, Tòa án có thể yêu cầu cơ quan quản lý có thẩm quyền trực tiếp chỉ đạo họ tham gia. Nếu người được cử không tham gia mà không có lý do chính đáng, Tòa án sẽ yêu cầu cơ quan đã cử xem xét trách nhiệm, cử người khác thay thế và thông báo cho Tòa án để tiếp tục quá trình định giá.
  • Quá trình định giá phải được ghi lại trong biên bản, trong đó ghi rõ ý kiến của từng thành viên và bất kỳ đương sự nào tham gia. Quyết định của Hội đồng định giá chỉ có hiệu lực khi được hơn nửa số thành viên biểu quyết tán thành. Các thành viên của Hội đồng định giá, đương sự và những người chứng kiến sẽ ký tên hoặc điểm chỉ vào biên bản.

- Việc định giá lại tài sản được thực hiện khi có căn cứ cho rằng kết quả định giá ban đầu không chính xác hoặc không phù hợp với giá thị trường tại thời điểm giải quyết vụ án dân sự.

Dựa trên các quy định trên, Tòa án sẽ ra quyết định định giá tài sản và thành lập Hội đồng định giá trong các trường hợp sau đây:

- Khi một hoặc nhiều bên đương sự yêu cầu;

- Khi các đương sự không đồng ý về việc chọn tổ chức thẩm định giá tài sản, hoặc đưa ra các giá trị khác nhau, hoặc không đạt được thỏa thuận về giá trị của tài sản;

- Khi các bên đồng ý với nhau hoặc với tổ chức thẩm định giá tài sản với mức giá thấp hơn so với giá thị trường của tài sản tại thời điểm định giá, nhằm tránh trách nhiệm với Nhà nước hoặc bên thứ ba, hoặc nếu có căn cứ cho thấy tổ chức thẩm định giá tài sản đã vi phạm pháp luật trong quá trình thẩm định.

 

2. Định giá tài sản trong tố tụng dân sự được thực hiện theo nguyên tắc nào?

Việc định giá tài sản trong tố tụng dân sự được thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:

- Các bên đương sự có quyền tự thỏa thuận về việc xác định giá tài sản và lựa chọn tổ chức thẩm định giá tài sản để xác định giá trị của tài sản. Sự thỏa thuận này sẽ được Nhà nước tôn trọng, tuy nhiên, ngoại trừ các trường hợp mà các bên đồng ý với nhau hoặc với tổ chức thẩm định giá với mức giá thấp nhằm trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nước.

- Việc định giá tài sản sẽ dựa trên các tiêu chuẩn kỹ thuật, tình trạng thực tế của tài sản và phải phản ánh đúng giá thị trường tại thời điểm định giá.

- Quá trình định giá tài sản phải được thực hiện một cách trung thực, khách quan, công khai và tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

- Giá trị của tài sản sẽ được tính bằng đồng Việt Nam.

- Trong trường hợp tài sản không còn tồn tại, việc xác định giá sẽ dựa trên các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ việc hoặc sự tham khảo giá của tài sản cùng loại hoặc có cùng tính năng, tiêu chuẩn kỹ thuật để xác định. Các loại tài sản tương đương sẽ được xác định theo quy định của pháp luật.

 

3. Đối với thỏa thuận việc xác định giá tài sản đang tranh chấp phải đáp ứng các yêu cầu như thế nào?

Những yêu cầu về thỏa thuận về việc xác định giá tài sản đang tranh chấp cần phải tuân thủ những điều sau đây:

- Người tham gia thỏa thuận về việc xác định giá tài sản phải là đương sự hoặc người được ủy quyền hợp pháp của đương sự.

- Các bên tham gia thỏa thuận phải làm điều này hoàn toàn tự nguyện.

- Việc thỏa thuận phải tuân thủ nguyên tắc định giá tài sản.

- Thỏa thuận về việc xác định giá tài sản phải được lập thành văn bản và có chữ ký của tất cả các bên tham gia thỏa thuận.

 

4. Trình tự tiến hành thẩm định giá tài sản theo yêu cầu của đương sự

Trình tự thực hiện yêu cầu tổ chức thẩm định giá tài sản tiến hành thẩm định giá tài sản theo yêu cầu của đương sự được thực hiện như sau:

- Sau khi đạt đủ điều kiện và có văn bản yêu cầu từ đương sự theo quy định tại Điều 5 của Thông tư, Toà án sẽ ban hành văn bản yêu cầu tổ chức thẩm định giá tài sản tiến hành định giá theo quy định.

- Ngay sau khi nhận được phản hồi từ tổ chức thẩm định giá về sự đồng ý tiến hành định giá tài sản, Toà án phải thông báo cho các bên đương sự để tiến hành thủ tục theo yêu cầu của tổ chức thẩm định giá theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp tổ chức thẩm định giá từ chối thực hiện thẩm định giá tài sản, Toà án sẽ thông báo cho các bên đương sự để lựa chọn tổ chức thẩm định giá khác.

- Việc thực hiện thủ tục thẩm định giá của tổ chức thẩm định giá sẽ tuân thủ quy định của pháp luật về thẩm định giá tài sản.

- Ngay sau khi có kết quả thẩm định giá, tổ chức thẩm định giá tài sản phải gửi kết quả đến Toà án. Toà án sẽ thông báo kết quả định giá cho các bên đương sự liên quan đến việc định giá tài sản.

- Kết quả thẩm định giá sẽ được coi là chứng cứ nếu quá trình thẩm định giá được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật.

Bài viết liên quan: 

Luật Minh Khuê xin tiếp nhận yêu cầu tư vấn của quý khách hàng qua số hotline: 1900.6162 để được Luật sư tư vấn pháp luật dân sự trực tuyến qua tổng đài hoặc email: lienhe@luatminhkhue.vn, Xin trân trọng cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi!