Điểm mới Nghị định 24/2024/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đấu thầu năm 2023 về lựa chọn nhà thầu

1. Những điểm mới chính của Nghị định 24/2024/NĐ-CP so với các quy định trước đây:

Ngày 27/02/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định 24/2024/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đấu thầu 2023 về lựa chọn nhà thầu. Dưới đây là những nội dung đáng chú ý:

Thứ nhất, về phạm vi áp dụng của Nghị định 24/2024/NĐ-CP: Nghị định 24/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu, bao gồm: Khoản 6 Điều 6 về bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu; Khoản 6 Điều 10 về ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu; Khoản 3 Điều 15 về chi phí trong lựa chọn nhà thầu; Khoản 4 Điều 19 về năng lực, kinh nghiệm của thành viên tổ chuyên gia, tổ thẩm định; Khoản 2 Điều 20 về các hình thức lựa chọn nhà thầu khác; Khoản 7 Điều 23 về chỉ định thầu; Khoản 4 Điều 29 về lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt; Khoản 4 Điều 36 về kế hoạch tổng thể lựa chọn nhà thầu cho dự án; Khoản 2 Điều 39 về nội dung kế hoạch lựa chọn nhà thầu; Khoản 8 Điều 43 về quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu; Khoản 1 và khoản 5 Điều 50 về lựa chọn nhà thầu qua mạng; Khoản 7 Điều 53 về mua sắm tập trung; Khoản 3 và khoản 4 Điều 55 về lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế; Khoản 4 Điều 67 về ký kết hợp đồng với nhà thầu được lựa chọn; Khoản 6 Điều 70 về sửa đổi hợp đồng; Khoản 2 Điều 84 về trách nhiệm quản lý nhà nước về đấu thầu; Khoản 4 Điều 86 về thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động đấu thầu; Khoản 5 Điều 87 về xử lý vi phạm; Khoản 4 Điều 88 về xử lý tình huống trong đấu thầu.

Thứ hai, Nghị định 24/2024/NĐ-CP chấm dứt hiệu lực thi hành của nhiều văn bản từ ngày 27/2/2024. Theo Điều 134 của Nghị định 24/2024/NĐ-CP, kể từ ngày 27/2/2024, những văn bản và các điều khoản sau đây sẽ hết hiệu lực: Nghị định 63/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu; Các Điều 69, 70, 71, 72, 73, 75, 76, 77 và 78 của Nghị định 151/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; Các điểm b, c khoản 2 và các điểm b, c khoản 3 Điều 5 Nghị định 70/2018/NĐ-CP quy định việc quản lý, sử dụng tài sản được hình thành thông qua việc triển khai thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng vốn nhà nước; Quyết định 17/2019/QĐ-TTg quy định về một số gói thầu, nội dung mua sắm nhằm duy trì hoạt động thường xuyên được áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt theo quy định tại Điều 26 Luật Đấu thầu 2013.

Thứ ba, cho phép lựa chọn nhiều nhà thầu trúng thầu trong lĩnh vực y tế. Nghị định 24/2024/NĐ-CP được ban hành nhằm giải quyết khó khăn, vướng mắc về đấu thầu trong lĩnh vực y tế. Một trong những điểm đáng chú ý của Nghị định là cho phép lựa chọn nhiều nhà thầu trúng thầu. Cụ thể, tại Điều 89 Nghị định 24/2024/NĐ-CP đã cho phép lựa chọn nhiều nhà thầu trúng thầu. Trong trường hợp nhà thầu xếp hạng cao nhất không thể cung cấp, chủ đầu tư có thể ngay lập tức ký hợp đồng với nhà thầu tiếp theo và được mời thầu theo cách cho phép các nhà thầu được chào số lượng theo khả năng cung cấp, không nhất thiết phải chào theo đúng số lượng thuốc nêu trong hồ sơ mời thầu. Trường hợp thuốc thuộc danh mục mua sắm tập trung nhưng chưa tổ chức đấu thầu hoặc đã đấu thầu nhưng chưa lựa chọn được nhà thầu hoặc thỏa thuận khung đã ký trước đó hết hiệu lực, bệnh viện được mua sắm theo thông báo của đơn vị được giao nhiệm vụ mua sắm tập trung để đáp ứng nhu cầu sử dụng trong thời gian tối đa 12 tháng và được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán theo đúng giá hợp đồng.

Thứ tư, được chọn báo giá cao nhất để làm giá gói thầu đối với lĩnh vực y tế. Tại khoản 2 Điều 16 Nghị định 24/2024/NĐ-CP quy định về giá gói thầu và thời gian tổ chức lựa chọn nhà thầu. Nghị định 24 quy định việc thu thập báo giá là một trong bảy căn cứ để xác định giá gói thầu. Đối với lĩnh vực y tế, trường hợp có nhiều hơn một báo giá thì chủ đầu tư được lựa chọn báo giá cao nhất phù hợp với khả năng tài chính và yêu cầu chuyên môn làm giá gói thầu. Đối với các lĩnh vực khác, chỉ được lấy giá trị trung bình của các báo giá làm giá gói thầu.

Thứ năm, bác sỹ, dược sỹ, các chuyên gia trong lĩnh vực y tế được tham gia tổ thẩm định đấu thầu y tế khi không đủ nhân sự. Cụ thể, tại khoản 4 Điều 19 Nghị định 24/2024/NĐ-CP quy định trường hợp chủ đầu tư không có nhân sự đáp ứng yêu cầu hoặc không lựa chọn được nhà thầu tư vấn để làm tổ chuyên gia, tổ thẩm định thì có quyền huy động, giao việc cho các nhân sự là các bác sỹ, dược sỹ, cán bộ quản lý hoặc mời các cán bộ thuộc Sở Y tế, Bộ Y tế và các chuyên gia trong lĩnh vực y tế tham gia tổ chuyên gia, tổ thẩm định để thực hiện hoạt động mua sắm.

Thứ sáu, quy định mới về chi phí trong lựa chọn nhà thầu. Điều 12 Nghị định 24/2024/NĐ-CP cũng điều chỉnh quy định về chi phí trong lựa chọn nhà thầu như: 

+ Chi phí lập và thẩm định hồ sơ: Đây là chi phí liên quan đến việc chuẩn bị và kiểm tra hồ sơ mời thầu, bao gồm các chi phí cho việc nghiên cứu, soạn thảo, và kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ. Quy định mới nhấn mạnh việc đảm bảo tính đầy đủ và chính xác của các thông tin trong hồ sơ, giúp các nhà thầu có thể nắm rõ yêu cầu và chuẩn bị đầy đủ tài liệu cần thiết.

+ Chi phí đánh giá hồ sơ: Các chi phí này liên quan đến quá trình đánh giá các hồ sơ dự thầu để xác định nhà thầu phù hợp nhất. Quy định mới yêu cầu các bên tham gia phải thực hiện đánh giá một cách chi tiết, khách quan và công bằng, từ đó đảm bảo lựa chọn được nhà thầu có năng lực tốt nhất và phù hợp với yêu cầu của dự án.

+ Chi phí thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu: Đây là chi phí dành cho việc kiểm tra và xác nhận kết quả đấu thầu. Quy định mới yêu cầu quá trình thẩm định phải được thực hiện bởi các chuyên gia có kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu, đảm bảo tính chính xác và công bằng của kết quả đấu thầu. Việc thẩm định kết quả giúp ngăn ngừa các sai sót và đảm bảo rằng nhà thầu được chọn là nhà thầu tốt nhất cho dự án.

+ Chi phí cho Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị: Trong quá trình đấu thầu, các kiến nghị từ nhà thầu không trúng thầu là điều khó tránh khỏi. Chi phí này bao gồm các chi phí cho việc thành lập và hoạt động của Hội đồng tư vấn giải quyết kiến nghị. Hội đồng này có trách nhiệm xem xét và giải quyết các kiến nghị một cách công bằng và minh bạch, đảm bảo rằng các quyền lợi của nhà thầu được bảo vệ và quá trình đấu thầu được thực hiện đúng quy định pháp luật.

2. Ý nghĩa của những điểm mới:

Những điểm mới trong Nghị định 24/2024/NĐ-CP có ý nghĩa quan trọng và góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về đấu thầu, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh minh bạch, và nâng cao hiệu quả cũng như bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia đấu thầu. Cụ thể:

- Hoàn thiện hệ thống pháp luật về đấu thầu: Các quy định mới chi tiết và rõ ràng hơn, giúp các doanh nghiệp và cơ quan quản lý hiểu và thực hiện đúng quy trình đấu thầu. Việc chi tiết hóa các điều khoản của Luật Đấu thầu giúp loại bỏ những lỗ hổng pháp lý và tạo nền tảng vững chắc cho các hoạt động đấu thầu.

- Tạo môi trường đầu tư, kinh doanh minh bạch: Việc quy định chi tiết về bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu, ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu, và các quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu giúp tạo ra một sân chơi bình đẳng, công bằng cho các doanh nghiệp tham gia. Điều này góp phần thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng dịch vụ, hàng hóa.

- Nâng cao hiệu quả của quá trình đấu thầu: Những cải tiến trong việc thu thập và sử dụng báo giá, cho phép lựa chọn nhiều nhà thầu trúng thầu trong lĩnh vực y tế, và việc huy động các chuyên gia khi thiếu nhân sự đều nhằm mục đích nâng cao hiệu quả của quá trình đấu thầu. Các quy định này giúp giảm thiểu thời gian và chi phí, đồng thời đảm bảo chất lượng và đáp ứng kịp thời nhu cầu của các bên liên quan.

- Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tham gia đấu thầu: Quy định chi tiết về các hình thức xử lý vi phạm, trách nhiệm quản lý nhà nước về đấu thầu, và quy trình thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động đấu thầu giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các nhà thầu. Các biện pháp này đảm bảo rằng mọi sai phạm sẽ được xử lý nghiêm minh, từ đó xây dựng niềm tin và sự công bằng trong hệ thống đấu thầu.

Những điểm mới này không chỉ cải thiện quy trình và kết quả của các hoạt động đấu thầu mà còn góp phần vào việc xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch và hiệu quả, thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Ngoài ra, quý bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết Có bao nhiêu hình thức lựa chọn nhà thầu theo Luật Đấu thầu 2023. Nếu có bất cứ vấn đề pháp lý nào cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ tới bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số điện thoại: 1900.6162 hoặc gửi yêu cầu trực tiếp tới địa chỉ email: lienhe@luatminhkhue.vn. Trân trọng!