Tác giả:: Nay phần đất đó tôi đã cho con trai và giờ đã thuộc quyền sở hữu của con tôi. Nên lối đi đó bất tiện vì là sân của con tôi và cây trái của tôi cũng đã đến lúc ra hoa. Cây ngày càng lớn nên lối đi đó ngày càng bất tiện. Nên tôi quyết định mở cho 3 hộ lối đi mới khác cũng thuộc quyền sở hữu của tôi và cũng nằm trên phần đất của họ, ở phía trước nhà tôi, nhưng họ không đồng ý với phương án của tôi. Và họ đã thưa tôi với yêu cầu để đi ở lối đi cũ. Vụ việc này họ đã thưa tôi cũng được 2 năm rồi. Nhưng vì đơn thưa của họ là muốn tôi bán lối đi cũ theo giá mà họ quy định nên tôi không đồng ý với lại tôi đã cho họ lối đi mới. Nên vụ án cứ giải quyết không thành. Nhưng hôm nay tòa án lại gửi cho tôi 1 giấy mới để là "quyết định định giá tài sản" nhưng tôi cảm thấy bức xúc trước giấy mời của tòa án vì tôi đã cho họ lối đi mới mà không cần phải đền bù cho tôi trái lại họ không đi mà cứ thưa tôi việc giải quyết của tòa án như thế khiến tôi không hài lòng.
Vậy luật sư cho tôi hỏi với việc tôi cho lối đi mới cho 3 hộ đó là đúng hay sai, có vi phạm pháp luật không? Và việc buộc tôi phải cho 3 hộ đó đi lại lối đi cũ là đúng hay không? Và việc tòa án định giá tài sản là đúng không?
Trân trọng cảm ơn. Người gửi: H.L
Câu hỏi được biên tập từ chuyên mục Tư vấn luật đất đai của Công ty Luật Minh Khuê.
Luật sư tư vấn luật đất đai gọi số:1900.6162
Trả lời:
1.Cơ sở pháp lý:
- Bộ Luật dân sự 2005;
- Bộ Luật Tố tụng dân sự số 65/2011/QH12 sửa đổi của Quốc hội.
2. Nội dung trả lời
Theo quy định tại điều 273 Bộ luật Dân sự có quy định về quyền sử dụng hạn chế bất động sản liền kề: Chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất có quyền sử dụng bất động sản liền kề thuộc sở hữu của người khác để bảo đảm các nhu cầu của mình về lối đi, cấp, thoát nước, cấp khí ga, đường dây tải điện, thông tin liên lạc và các nhu cầu cần thiết khác một cách hợp lý, nhưng phải đền bù, nếu không có thỏa thuận khác.
Theo đó, quyền về lối đi qua bất động sản liền kề được quy định tại Ðiều 275 Bộ luật Dân sự:
- Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra, có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng; người được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó. Người được dành lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản liền kề, nếu không có thỏa thuận khác.
Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.
- Vị trí, giới hạn chiều dài, chiều rộng, chiều cao của lối đi do các bên thỏa thuận, bảo đảm thuận tiện cho việc đi lại và ít gây phiền hà cho các bên; nếu có tranh chấp về lối đi thì có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định.
- Trong trường hợp bất động sản được chia thành nhiều phần cho các chủ sở hữu, chủ sử dụng khác nhau thì khi chia phải dành lối đi cần thiết cho người phía trong theo quy định tại khoản 2 Ðiều này mà không có đền bù.
Như vậy, bạn có thể yêu cầu tòa án cho phép di dời lối đi chung với điều kiện lối đi chung đó phải đảm bảo sự thuận tiện, hợp lý và phù hợp với quy định nêu trên. Tòa án sẽ căn cứ vào đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của các bên... để quyết định cho di dời lối đi hay không.
Theo quy định tại điểm 1 khoản 20 Điều 1 Bộ luật tố tụng dân sự sửa đổi, bổ sung năm 2011:
20. Điều 92 được sửa đổi, bổ sung như sau:
“Điều 92. Định giá tài sản, thẩm định giá tài sản
1. Các bên có quyền tự thỏa thuận về việc xác định giá tài sản, lựa chọn tổ chức thẩm định giá tài sản.
Toà án ra quyết định định giá tài sản đang tranh chấp trong các trường hợp sau đây:
a) Theo yêu cầu của một hoặc các bên đương sự;
b) Các bên thoả thuận với nhau hoặc với tổ chức thẩm định giá theo mức giá thấp nhằm trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nước."
Như vậy Tòa Án chỉ được định giá tài sản trong trường hợp các bên cùng nhau yêu cầu hoặc một trong các bên yêu câu Tòa Án thẩm định giá. Trường hợp của bạn, nếu bạn cùng ba hộ gia đình không cùng nhau nhất trí yêu cầu tòa án thẩm định giá tài sản thì việc Tòa án tiến hành việc định giá tài sản là trái pháp luật.
Trân trọng ./.
Ban tư vấn pháp luật Đất Đai - Công ty Luật Minh Khuê
