Chính quyền là bộ máy điều hành, quản lí công việc của nhà nước. Chính quyền được phân thành chính quyền trung ương và các cấp chính quyền địa phương. Bài viết phân tích và làm sáng tỏ quy định pháp luật hiện nay về chính quyền trung ương và địa phương. Cụ thể:
Một trong những điểm mới nổi bật của Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019, sau đây gọi là Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015) là sự phân biệt giữa chính quyền địa phương ở đô thị và chính quyền địa phương ở nông thôn.
Thưa luật sư, tôi có ông nội, bà nội chết từ năm 1945 lúc đó chẳng có giấy tờ gì để chứng minh cho việc chết cả, nay tôi cần xin xác nhận là ông bà nội tôi đã chết từ năm đó thì tôi phải làm những thủ tục gì, cơ quan nào xác nhận. Khi chết ông bà nội tôi chết ở địa phương khác, sau này cả gia đình tôi chuyển sang xã khác sinh sống.
Trên cơ sở phân chia lãnh thổ quốc gia thành các đơn vị hành chính, nhà nước thành lập các thiết chế nhà nước tương ứng tại mỗi đơn vị hành chính để trực tiếp thực thi các công việc nhà nước tại địa phương. Nhà nước có thể chọn một trong hai cách.
Có thể thấy, nếu phát huy tốt hai chức năng mà nó thực hiện chính quyền địa phương sẽ phát huy được vai trò hết sức quan trọng của mình trong bộ máy nhà nước. Vai trò của chính quyền địa phươn thể hiện ở các khía cạnh sau:
Kính chào Luật sư tại Công ty Luật Minh Khuê! Tôi hiện đang là cán bộ ở cơ sở tham mưu công tác quản lý nhà nước về kinh tế cho chính quyền cơ sở. Trước đây, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của chính quyền xã trong hoạt động quản lý kinh tế bao hàm nhiều nội dung theo Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 2003 và Pháp lệnh về nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể của HĐND và UBND các cấp năm 1996.
Chính quyền địa phương được cơ sở pháp lý hóa trong các văn bản luật của Vương quốc Anh về chính quyền địa phương năm 1963, 1972, 1974, 1976, 1992, 1994, 2000, 2003 thì các cơ quan chính quyền địa phương là các Hội đồng đại diện cho bộ máy hành chính nhà nước của dân cư.
Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân có cấu thành hình thức.Tội phạm được coi là hoàn thành khi người phạm tội thực hiện hành vi để thành lập tổ chức nhằm lật đổ chính quyền nhân dân,không phụ thuộc vào việc tổ chức đã hình thành hay chưa hoặc từ khi nhận lời,đăng ký tham gia vào tổ chức..
Chính quyền địa phương ở xã gồm những cơ quan nào? Cơ cấu tổ chức của các cơ quan đó như thế nào ? Nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan này là gì ? Cùng Luật Minh Khuê tìm hiểu bài viết dưới đây để làm rõ vấn đề này.
Hiến pháp Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa quy định có 3 cấp hành chính: tỉnh, huyện và hương. Nhưng trên thực tế Trung Quốc được chia thành 5 cấp đơn vị hành chính là: tỉnh, địa khu, huyện, hương và thôn.
Cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân là nền móng mà trên đó hình thành nên bộ máy nhà nước, là điều kiện bảo đảm cho bộ máy nhà nước đó thực sự là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Bài viết phân tích các vấn đề pháp lý liên quan đến chính quyền nhân dân:
Ở bất kì quốc gia nào trên thế giới, khi cơ quan nhà nước ở trung ương ban hành chính sách cho toàn quốc thì chính sách đó cũng phải được thực hiện ở địa phương. Bài viết phân tích, làm sáng tỏ một só khía cạnh pháp lý về chính quyền địa phương:
Trong mạng lưới chính quyền địa phương của Việt Nam, chính quyền địa phương ở các cấp là những thiết chế tương đối độc lập với nhau. Giữa các chính quyền địa phương, cho dù là quan hệ cấp trên, cấp dưới, không có mối quan hệ về nguồn gốc hình thành.
Tại Tu chính án số 10 của Hiến pháp Hợp chủng quốc Hoa Kỳ: “Những quyền mà Hiến pháp không trao cho Liên bang cũng không ngăn cấm đối với các bang, thì được dành cho các bang cụ thể, hoặc cho nhân dân" - các nhà lập hiến cho thấy rõ hai chính quyền hoàn toàn tách bạch và hầu như độc lập với nhau.
Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân được quy định tại điều Điều 79, luật hình sự năm 1999 và tại Điều 109 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Bài viết phân tích và làm rõ dấu hiệu cũng như hình phạt theo quy định mới nhất với tội danh này:
Thưa luật sư, xin hỏi: Trước đây, khoảng năm 1960, ông nội và bà nội em có 1 số thửa đất ở quê, cách nơi thường trú hiện tại của gia đình khoảng 25km, đứng tên ông bà nội, nhưng giấy tờ là giấy tờ mua bán đất có con dấu tròn của hội đồng (ubnd) xã (Việt Nam cộng hòa), chứ chưa có sổ đỏ. Hiện nay ông bà nội đã mất, nhà ông bà nội còn 2 người con gái là 2 cô ruột của em, hiện còn sống và ba em vừa mất.
Chính quyền địa phương đại diện cho Nhà nước, nhân danh Nhà nước để thực thi quyền lực nhà nước. Bài viết phân tích và làm rõ các yêu cầu dưới góc nhìn của các quy định pháp lý hiện hành:
Đối với bất kì cơ quan nhà nước nào, khi nói tới chức năng là nói tới lĩnh vực hoạt động chủ yếu của nó trong bộ máy nhà nước. Chức năng là “lý do ” cho sự tồn tại của cơ quan nhà nước trong bộ máy nhà nước.
Chính quyền địa phương nói chung và chính quyền đô thị của Nhật Bản nói riêng áp dụng "hệ thống tổng thống" (presidential system) để đảm bảo sự tách biệt về quyền lực giữa thị trưởng và hội đồng đô thị, nhờ đó đạt được sự kiểm soát và cân bằng quyền lực giữa hai bên.
Bài viết trình bày khái niệm trách nhiệm giải trình của chính quyền địa phương, nội dung và phương thức thực hiện trách nhiệm giải trình. Từ đó đánh giá quy định hiện hành về trách nhiệm giải trình của chính quyền địa phương và phương hướng hoàn thiện.
